Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kozienicach

UZASADNIENIE

Pozwem z 30 stycznia 2024 roku przeciwko M. K., matka małoletniej G. A. Ś., domagała się podwyższenia alimentów na rzecz G. K. z kwoty po 600 złotych miesięcznie do kwoty po 1200 złotych miesięcznie. W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż alimenty w obecnej wysokości, tj. 600 złotych, zostały ustalone ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w Kozienicach w sprawie III RC 157/18. Od zawarcia ugody minęło pięć lat i w tym czasie znacząco wzrosły usprawiedliwione potrzeby G. K., w szczególności te związane z rozwijaniem jej zainteresowań i pasji, a także powstała potrzeba przystosowania warunków mieszkaniowych do potrzeb małoletniej celem zapewnienia jej prywatności (pozew – k. 1-2).

M. K. uznał powództwa i domagał się jego oddalenia (oświadczenie – w protokole k. 34).

W toku postępowania A. Ś. zmieniła nazwisko na rodowe, tj. S. ( k. 34).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

G. K. urodziła się (...) w K.. Jest córką M. K. i A. S. (1) (odpis zupełny aktu urodzenia – k. 7 akt III RC 157/18).

Ugodą zawartą w dniu 5 grudnia 2018 roku przed Sądem Rejonowym w Kozienicach w sprawie III RC 157/18 M. K. zobowiązał się płacić tytułem alimentów na rzecz G. K. kwotę po 600 złotych miesięcznie płatną do rąk A. S. (1) do 15-go dnia każdego miesiąca, począwszy od 1 grudnia 2018 roku, na co A. S. (1) wyraziła zgodę (ugoda – w protokole k. 24 akt III RC 157/18).

W dacie zawarcia ugody G. K. miała 3 lata. Wówczas jej koszt utrzymania wynosił około 1000 złotych miesięcznie. W tym czasie A. S. (1) utrzymywała się z prac dorywczych, mieszkała sama z córką i opiekowała się nią osobiście. Koszt utrzymania córki ponosiła samodzielnie (wyjaśnienia A. S. (2) – k. 24 akt III RC 157/18).

W dacie złożenia pozwu w niniejszej sprawie A. S. (1) zatrudniona była na okres próbny od 12 września 2023 roku do 12 marca 2024 roku w P. Partnerskiej Banku (...) w D. w wymiarze pełnego etatu za wynagrodzeniem 3600 złotych brutto miesięcznie. We wrześniu otrzymała wynagrodzenie w kwocie 1927,61 złotych, w październiku 2783,86 złotych, w grudniu 828,62 złotych i 500 złotych, w styczniu 1399,02 złotych. W styczniu 2024 roku przeszła na zwolnienie lekarskie z powodu dyskopatii kręgosłupa i nadal na nim pozostaje. Z tego powodu umowa o pracę nie została jej przedłużona. Z powodu choroby ponosi wydatki takie jak koszt wizyty u ortopedy w wysokości 300 złotych miesięcznie, wizyta u rehabilitantki co 2 tygodnie w wysokości 120 złotych. Na leki przeznacza niewielkie kwoty. Mieszka razem z córką i swoim ojcem w domu, którego jest współwłaścicielką w ½ części (umowa o pracę na okres próbny – k. 26; potwierdzenia transakcji – k. 19-25; zeznania A. S. (1) – k. 40).

M. K. w dacie zawarcia ugody o alimenty zarabiał około 1600 złotych netto. Od 7 stycznia 2021 roku pracuje w firmie (...) Spółka Jawna w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku operatora koparki. Umowę ma zawartą na czas nieokreślony. W miesiącach od września do grudnia 2023 roku otrzymywał wynagrodzenie brutto w wysokości 3600 złotych, zaś od stycznia 2024 roku 4242 złotych. Od lipca 2022 roku z jego wynagrodzenia realizowane jest zajęcie komornicze o sygnaturze Kmp 7/22, które wynika z zaległości alimentacyjnych. Od czerwca 2023 roku nie zabiera córki do siebie na weekendy, widuje się z nią sporadycznie, a ich spotkania są krótkie. Poza płaceniem alimentów i sporadycznym przekazywaniem córce prezentów, nie uczestniczy on w kosztach jej utrzymania, jak również nie bierze czynnego udziału w jej wychowaniu. Jest zdrowym. Mieszka razem ze swoimi rodzicami i młodszym bratem. Do utrzymania domu dokłada się mamie w wysokości około 1000 – 1200 złotych miesięcznie. Kwoty te przeznaczane są na rachunki, opał i wyżywienie. Jego młodszy brat nie partycypuje w kosztach utrzymania domu, ponieważ od stycznia 2024 roku nie pracuje (wyjaśnienia M. K. – k. 24 akt III RC 157/18; zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu - k. 33; wyjaśnienia M. K. – k. 34v-35; zeznania świadka A. K. – k. 40).

Obecnie G. K. ma 9 lat, uczy się w drugiej klasie szkoły podstawowej. Jest zdrowym dzieckiem, nie wymaga leczenia w poradniach specjalistycznych. Rozwija swoje zainteresowanie w zakresie malowania farbami akrylowymi. Jej ubezpieczenie szkolne i dodatkowe w wysokości 33 złotych miesięcznie, obiady w szkole 120 złotych miesięcznie, witaminy leki i suplementy w przypadku chorób sezonowych w wysokości około 150 złotych, wycieczki szkolne około 50 złotych co dwa miesiące, przybory szkolne, wyprawka, artykułu papiernicze i rysunkowe w wysokości 300 złotych miesięcznie, wyżywienie około 1000 złotych miesięcznie, kieszonkowe w wysokości 6 złotych dziennie, składki szkolne w wysokości 20 złotych miesięcznie, ubrania i bielizna w wysokości około 300 złotych miesięcznie, w tym ubrania sezonowe, kosmetyki i chemia w wysokości około 150 złotych miesięcznie, fryzjer w wysokości 40 złotych co 2-3 miesiące oraz rozrywka w wysokości 130 złotych miesięcznie, w tym wyjścia do sali zabaw, do kina czy na basen. Nadto na koszt utrzymania małoletniej składa się jej udział w opłatach za utrzymanie domu w wysokości około 230 złotych miesięcznie, w co wchodzą rachunki za prąd, opłata za wywóz szamba, opłata za opał w okresie grzewczym, opłata za wywóz odpadów komunalnych, rachunek za telewizję i (...) (zeznania A. S. (1) – k. 40-41, 34-34v).

Zeznania stron i świadków Sąd uznał za wiarygodne i stanowiące rzetelne źródło dowodowe w zakresie, w jakim znalazły potwierdzenie w znajdujących się w aktach sprawy dokumentach oraz w zasadach doświadczenia życiowego. W ocenie Sądu powódka w sposób wiarygodny i odzwierciedlający stan faktyczny przedstawiła swoją sytuację materialną oraz uzasadnione potrzeby małoletniej G. K..

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było częściowo zasadne i jako takie zasługiwało na uwzględnienie.

Zakres i rozmiar obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dzieci określa art. 133 § 1 kro i art. 135 § 1 kro, zgodnie z którymi rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, przy czym wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie.

Zgodnie z art. 138 kro w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków należy rozumieć wszelkie modyfikacje w statusie ekonomicznym stron mające wpływ zarówno na zwiększenie jak i na zmniejszenie zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zwiększenie lub zmniejszenie zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Zmiana stosunków może wiec doprowadzić zarówno do zmiany wysokości (podwyższenia lub obniżenia) obowiązku alimentacyjnego, jak i do jego wygaśnięcia. Dla stwierdzenia, czy nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu art. 138 kro, należy brać pod uwagę, czy istniejące warunki i okoliczności - na tle sytuacji ogólnej - mają charakter trwały, dotyczą okoliczności zasadniczych, ilościowo znacznych i wyczerpują te przesłanki, które w istotny sposób wpływają na istnienie czy zakres obowiązku alimentacyjnego. Zmiana orzeczenia dopuszczalna jest tylko w razie zmiany stosunków powstałych po jego wydaniu (tak Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów z dnia 23 października 1954 r., I CO 41/54, OSN 1956, nr I, poz. 3, LEX nr 117975). Dla zasadności żądania podwyższenia alimentów konieczne jest wykazanie, że nastąpił istotny wzrost usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, oraz że zwiększyły się możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do alimentacji. Oznacza to, że rozstrzygnięcie o żądaniu opartym o treść art. 138 kro wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich podwyższeniu.

Mając na względzie powyższe, ocenie Sądu podlegało, czy zaistniała zmiana stosunków majątkowych, sytuacji bytowej i zdrowotnej powódki oraz pozwanego, czy nastąpiła zmiana możliwości zarobkowych pozwanego i usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej od zawarcia ugody w sprawie III RC 157/18, tj. od 5 grudnia 2018 roku. Nie ulega wątpliwości, że od tego czasu koszty utrzymania G. K. znacznie wzrosły, co związane jest ze znacznym wzrostem cen artykułów przemysłowych i spożywczych oraz ze zwiększeniem jej uzasadnionych potrzeb związanych z procesem rozwoju. Od zawarcia ugody minęło ponad 6 lat i doszło do znacznej zmiany stosunków w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej, wpływających na ocenę przesłanek przewidzianych w art. 135 § 1 i 2 kro. Naturalnym w ocenie Sądu bowiem jest, że w procesie rozwoju i dorastania potrzeby dziecka rosną. Nie ulega zatem wątpliwości, że z uwagi na blisko 7-letni upływ czasu wzrosły usprawiedliwione potrzeby G. K. związane z jej wzrostem i z rozpoczęciem nauki w szkole podstawowej, a co za tym idzie wzrosły również koszty związane z zaspokajaniem tych potrzeb, w tym koszty wyżywienia, zakupu ubrań, obuwia, koszty związane z nauką czy z rozwijaniem nowych pasji. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w postanowieniu z dnia 1 czerwca 1965 r., sygn. akt I CZ 135/64, które Sąd Rejonowy podziela różnica wieku dzieci, spowodowana upływem czasu od daty wydania wyroku zasądzającego alimenty, sama przez się uzasadnia wzrost potrzeb, co z kolei pociąga za sobą konieczność ponoszenia związanych z tym wydatków. Oczywistym jest również, że wartość kwoty 600 zł zasądzonej od pozwanego na rzecz powódki tytułem alimentów w dacie ostatniego ustalenia obowiązku alimentacyjnego, była znacznie wyższa niż siła nabywcza tejże kwoty obecnie.

Porównując stan istniejący w dacie zawierania ugody ze stanem w dacie wydania wyroku w niniejszej sprawie wskazać należy, że doszło do znacznej zmiany stosunków w zakresie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej powódki. Małoletnia G. K. pobiera naukę w szkole podstawowej, zaś w dacie zawarcia ugody nie uczęszczała jeszcze do przedszkola. W świetle zasad logiki i doświadczenia życiowego oczywistym jest, iż koszty utrzymania uczennicy są znacznie wyższe, aniżeli trzyletniego dziecka.

Na usprawiedliwione potrzeby uprawnionej składają się tak opłaty za jej wyżywienie, ubranie, artykuły chemiczne i kosmetyczne, rozrywkę oraz kieszonkowe, jak i rachunki i opłaty w proporcjonalnej części związane z utrzymaniem domu, w którym mieszka wspólnie razem z matką A. S. (1) i dziadkiem. M. K. nie czyni osobistych starań o utrzymanie i wychowanie córki – nie zabiera jej do siebie na weekendy od blisko roku, ich spotkania są nieregularne i krótkie, a poza płaceniem alimentów, okazjonalnym zakupem prezentów bądź ubrań, które pozostawia u siebie w domu i nie przekazuje ich córce, nie partycypuje w jej zwiększonych kosztach utrzymania. Brak osobistych starań o wychowanie córki, spędzanie z nią czasu M. K. tłumaczy trudnym stanem emocjonalnym, swoim i sowiej matki z którą mieszka, który nastąpił po śmierci jego brata w czerwcu 2023 roku. Zgodnie z art. 96 kro rodzice obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie - odpowiednio do jego uzdolnień - do pracy. W świetle powyższego rodzice w zależności od swych możliwości są obowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), a także środki wychowania i kształcenia według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku. M. K. wycofał się z uczestniczenia w osobistych staraniach o wychowanie córki, zatem w większym zakresie powinien finansowo łożyć na jej utrzymanie.

W ocenie Sądu doszło do zmiany możliwości zarobkowych M. K.. W 2018 roku zarabiał on około 1600 złotych netto, obecnie zaś z przedstawionego przez niego zaświadczenia wynika, że zarabia najniższą krajową, t.j. 2567,98 złotych netto. Sąd ma na uwadze, że przez blisko 7 lat wzrosły nie tylko ceny artykułów przemysłowych i spożywczych, lecz także ceny usług, w szczególności właśnie robót ziemnych, przy których pozwany pracuje, oraz budowlanych, przy których pracował dorywczo. Przy poczynieniu przez pozwanego odpowiednich starań niewątpliwie miałby on możliwość zarobienia miesięcznie kwoty znacznie większej, niż wynosi minimalne wynagrodzenie, tym bardziej biorąc pod uwagę wiek, brak chorób i doświadczenie zawodowe pozwanego. Z zasad tak logiki, jak i doświadczenia życiowego wyciągnąć można wniosek, iż przy obecnie wysokich kosztach wykonania robót ziemnych czy budowlanych, zarobki w tym sektorze są wyższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Nadto wskazać należy, że pozwany ma środki na finansowanie swojej matce dojazdów do lekarza. W ocenie Sądu takie wydatki powinien czynić dopiero po zaspokojeniu potrzeb alimentacyjnych swojej małoletniej córki.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd uznał, że pozwany ma możliwości do ponoszenia zwiększonych kosztów utrzymania córki. Należy także pamiętać, że Sąd bierze pod uwagę nie faktycznie uzyskiwane czy wykazywane dochody bądź ich brak, ale ocenia możliwości zarobkowe osoby zobowiązanej. Sąd bada więc hipotetyczne dochody jakie zobowiązany mógłby osiągnąć, gdyby dołożył należytych sił i starań.

Z powyższych względów Sąd uznał, iż zwiększenie alimentów z kwot po 600 złotych miesięcznie do kwoty po 850 złotych miesięcznie na rzecz małoletniej G. K. mieści się w zarobkowych możliwościach pozwanego oraz zaspokoi część zwiększonych jej potrzeb. Sąd wziął pod uwagę, że pozwany nie sprawuje bieżącej pieczy nad córką, nie zajmuje się jej codziennymi potrzebami, a co za tym idzie nie bierze czynnego udziału w jej wychowaniu. W dacie zawarcia ugody zarobki pozwanego były znacznie mniejsze niż te obecnie przez niego wykazywane, zatem może on przeznaczać większą kwotę na utrzymanie córki.

Sąd miał także na uwadze, że część kosztów utrzymania małoletniej może ponosić jej matka, która nie jest całkowicie pozbawiona możliwości zarobkowych pomimo przebywania na zwolnieniu lekarskim, a małoletnia nie wymaga sprawowania nad nią opieki w czasie, w którym przebywa w szkole. A. S. (1) może zatem podejmować prace dorywcze niewpływające negatywnie na jej stan zdrowia tak, aby osiągnąć dodatkowy dochód na utrzymanie swoje i córki.

Wobec poczynionych ustaleń Sąd w oparciu o treść art. 138 kro w zw. z art. 133 § 1 kro i w zw. z art. 135 § 1 kro podwyższył alimenty od M. K. na rzecz G. K. z kwoty po 600 złotych miesięcznie do kwoty po 850 złotych miesięcznie poczynając od 30 stycznia 2024 roku, tj. od dnia złożenia pozwu, płatne do 10 dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki małoletniej powódki A. S. (1), o czym orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku, zaś w punkcie II w pozostałej części powództwo oddalił. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481§1 k.c.

Na podstawie art. 98 kpc, 100 kpc w zw. z art. 113 ust.1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167 poz. 1398 z późn. zm.), mając na uwadze wynik procesu z Sąd nakazał ściągnięcie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Kozienicach) 200 zł tytułem brakującej opłaty, od której powódka była zwolniona.

Rygor natychmiastowej wykonalności został nadany punktowi I wyroku na podstawie art. 333§ 1 pkt 1 k.p.c., o czym Sąd orzekł w punkcie IV sentencji.

Aneta Figura

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pozwanemu pouczając o prawie, sposobie i terminie wniesienia apelacji.

Aneta Figura