Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kozienicach

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 13 listopada 2023 r. – w zakresie punktu 2 (drugiego) tegoż postanowienia – oddalającego wniosek powoda o zasądzenie kosztów procesu

Pozwem z dnia 14 września 2023 r. /koperta – k. 18/ powód I. N. wniósł o zasądzenie od pozwanej D. R. kwoty 25.683 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, tytułem zwrotu kosztów pogrzebu – ojca pozwanej oraz zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana D. R. uznała powództwo w całości przy pierwszej czynności procesowej, wnosząc równocześnie o nieobciążanie jej kosztami niniejszego postępowania, wskazując iż przed doręczeniem jej odpisu pozwu w sprawie niniejszej, nie otrzymała od strony powodowej dobrowolnego wezwania do zapłaty. /odpowiedź na pozew – k. 32-32v/

W dniu 31 października 2023 r. pozwana uiściła na rzec powoda należność dochodzoną pozwem w kwocie 25.683 zł /potwierdzenie przelewu – k. 36/.

Wobec powyższego pismem z dnia 7 listopada 2023 r. (koperta – k. 42) powód cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, domagając się równocześnie zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. /pismo – k. 40-40v/.

Postanowieniem z dnia 13 listopada 2023 r. Sąd umorzył postępowanie w sprawie niniejszej (pkt. 1) i oddalił wniosek powoda o zasądzenie kosztów procesu (pkt. 2) /k. 43/.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 101 k.p.c. zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu.

W sytuacji przewidzianej hipotezą art. 101 k.p.c. pozwany jako przegrywający, nie tylko nie będzie obciążony kosztami przeciwnika procesowego, ale otrzyma zwrot poniesionych przez siebie kosztów. Powołany przepis stanowi wyjątek od przewidzianej w art. 98 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik procesu, normuje bowiem zwrot kosztów procesu wg zasady zawinienia, a jego zastosowanie uzależnione jest od kumulatywnego spełnienia obu wymienionych w nim przesłanek, tj. bezzwłocznego uznania powództwa – przy pierwszej czynności procesowej oraz braku powodu do wytoczenia powództwa po stronie pozwanego. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że pozwany nie daje podstaw do wytoczenia powództwa, jeżeli jego stosunek wobec żądania powoda pozwala przyjąć, że powód uzyskałby zaspokojenie swojego roszczenia bez konieczności wytaczania powództwa. Ocena ta musi pozostawać w zgodzie z doświadczeniem życiowym przy uwzględnieniu faktu, że pozwany mógłby wyrazić swój stosunek do zgłoszonego przez powoda roszczenia (orz. SN z 25.5.1936 r., C III 842/35, Z. O.. SN 1937, poz. 38; orz. SN z 18.4.1961 r., 4 CZ 23/61, OSPiKA 1962, Nr 5, poz. 121; orz. SN z 13.4.1961 r., IV 23/61, OSNC 1962, Nr 3, poz. 100; orz. SN z 19.10.1961 r., II CZ 11/61, OSNPG 1962, Nr 1-6, poz. 6; post. SN z 22.2.1968 r., I CZ 115/67 , OSNCP 1968, Nr 11, poz. 194). Pozwany nie daje powodu do wytoczenia sprawy, jeżeli nie dopuści się zwłoki w rozumieniu prawa materialnego, nie wiedział o pretensji powoda, a z okoliczności sprawy wynika, że gdyby był wezwany do zaspokojenia roszczenia, to by je zaspokoił. W odniesieniu zaś do drugiej przesłanki zwrotu kosztów pozwanemu w świetle art. 101 k.c., przez pierwszą czynność procesową pozwanego rozumie się bądź odpowiedź na pozew bądź oświadczenie złożone na pierwszym posiedzeniu sądowym. W ocenie Sądu na gruncie niniejszej sprawy obie przesłanki stanowiące sine qua non, zastosowania wyżej powołanego przepisu art. 101 k.p.c. zostały spełnione. Nie budzi bowiem wątpliwości, iż pozwana uznała powództwo przy pierwszej czynności procesowej, mając na względzie, iż wyraziła swoje stanowisko w odpowiedzi na pozew, zgodnie zaś ze stanowiskiem wypracowanym przez judykaturę i doktrynę uznanie żądania pozwu jest bezzwłoczne, jeżeli zostaje wyrażone w sposób wyraźny i niebudzący wątpliwości przy pierwszej czynności procesowej pozwanego po doręczeniu mu odpisu pozwu. Z reguły taką czynnością jest właśnie odpowiedź na pozew.

Odnosząc się zaś do drugiej z w/w przesłanek – a zatem ustalenia, czy zachodziła konieczność wytoczenia powództwa w celu uregulowania należności dochodzonej pozwem, w ocenie Sądu uznać należało, że taka konieczność nie istniała, albowiem uregulowanie należności dochodzonej pozwem, mogło nastąpić także w drodze pozasądowego porozumienia stron, mając na względzie, iż pozwana nie kwestionowała istnienia po swej stronie wierzytelności dochodzonej pozwem, uznając przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. W tym miejscu zaznaczyć należy, iż w przypadku świadczeń pieniężnych, typowo właściwym i oczekiwanym postępowaniem, które może ustrzec powoda od procesowego narażenia się na skutki z art. 101 kpc jest wystosowanie przedsądowego wezwania do zapłaty, kiedy to w razie uchybienia wyznaczonemu terminowi tejże zapłaty, wytoczenie powództwa staje się uzasadnione. Analiza akt sprawy wskazuje, iż przed wytoczeniem powództwa w sprawie niniejszej strona powodowa nie wystosowała do pozwanej dobrowolnego wezwania do zapłaty (brak przedstawienia dowodów w tym zakresie). Nadto pozew nie zawiera informacji czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego rozwiązania sporu, jak również wyjaśnienia przyczyn ich niepodjęcia (art. 187 k.p.c.).

Z tych względów uznać należało, że pozwana nie dała powodu do wytoczenia powództwa. W orzecznictwie wskazuje się, że sytuacja taka ma miejsce wówczas, gdy postępowanie i postawa pozwanego uzasadniają racjonalny wniosek, że powód uzyskałby zaspokojenie swego żądania bez wytoczenia powództwa. Może to mieć miejsce zwłaszcza wtedy, gdy powód w ogóle nie wezwał pozwanego do dobrowolnego uczynienia zadość jego roszczeniu, bądź pozwany zadeklarował dobrowolne jego spełnienie, a powództwo miało charakter „pochopny”. Judykatura wskazuje natomiast, że pozwany daje powód do skierowania sprawy na drogę sądową, gdy mimo wezwania nie realizuje swego obowiązku. Postawę pozwanej, iż dała ona powód do wytoczenia powództwa można by było oceniać w taki sposób, tylko w sytuacji, gdyby w/w odmówiła spłaty dochodzonej pozwem należności, zawarcia ugody zaproponowanej przez powoda, bądź też w sytuacji, gdyby powód wystąpił z wnioskiem o zawezwanie do próby ugodowej, a pozwana odmówiła zawarcia ugody, bądź nie stawiła się na posiedzenie Sądu, a taka sytuacja na gruncie niniejszej sprawy, nie miała miejsca. Natomiast wobec stanowiska pozwanej, dążącej do natychmiastowego zakończenia sporu, o czym świadczy m.in. spłata całości zadłużenia w toku postępowania, można wnioskować, że należność ta zostałaby uregulowana przez pozwaną, bez potrzeby wytaczania powództwa o zapłatę w sprawie niniejszej. W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że pozwany nie daje powodu do wytoczenia powództwa, jeżeli jego stosunek wobec roszczenia powoda, oceniony zgodnie z doświadczeniem życiowym, usprawiedliwia wniosek, że powód uzyskałby zaspokojenie swojego roszczenia bez wytoczenia powództwa.

Mając na względzie powyższe wniosek strony powodowej o zasądzenie kosztów procesu podlegał oddaleniu w całości, o czym orzeczono jak w punkcie drugim sentencji postanowienia.

sędzia Anna Miłosz

Z. 1. odnotować,

2. odpis uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi powoda- przez PI, o czym zawiadomić.

05.12.23r.

sędzia Anna Miłosz