Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kozienicach

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 27 września 2024 roku powód (...) Ltd z siedzibą w L. wniósł o zasądzenie od pozwanego A. B. (1) kwoty 663,06 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie oraz zasądzenia kosztów procesu. W uzasadnieniu powołał się na zawarta przez pozwanego w dniu 5 kwietnia 2019 roku pożyczkę krótkoterminową ze F. Sp. z o o z siedzibą w W.. Termin wymagalności roszczenia powoda o zwrot pożyczki upłynął w dniu 5 maja 2019 roku wobec upływu terminu zawarcia umowy. Wskazano także, iż w dniu 22 lipca 2021 roku powód skierował powództwo o zapłatę przedmiotowej kwoty do Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny zakończonego prawomocnie wydaniem postanowienia o umorzeniu postępowania. W związku z powyższym zdaniem powoda bieg przedawnienia został skutecznie przerwany / pozew k. 4-8/.

Pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew i nie wdał się w spór co do istoty sprawy.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 4 maja 2019 roku (...) Sp. z o o w W. zawarła z pozwanym umowę pożyczki numer (...). Całkowita kwota pożyczki określona została w wysokości 300 zł, prowizja 78 zł a całkowita kwota do zapłaty wyniosła 378 zł. Pożyczka miała być spłacona do dnia 5 maja 2019 roku. Całkowity koszt pożyczki wyniósł 78 zł, a rzeczywista roczna stopa oprocentowania wyniosła 1564,08 %. (dowód: umowa pożyczki - k. 15-21, formularz informacyjny k 23-24, potwierdzenie przelewu k 27)

W dniu 2 stycznia 2020 roku F. sp. z o o w W. zawarła z powodem (...) Ltd z siedzibą w L. umowę sprzedaży wierzytelności przysługującej z tytułu umowy pożyczki nr (...) wobec pozwanego A. B. (2) (dowód: umowa przelewu wierzytelności k 31-33, załącznik do umowy cesji k 39-40).

Pismem z dnia 30 stycznia 2020 roku powód (...) Ltd wezwał pozwanego A. B. (1) do zapłaty kwoty 408, 83zł (dowód: wezwanie k 29).

Do dnia wniesienia pozwu pozwany nie wpłacił na poczet zadłużenia żadnej kwoty /okoliczność bezsporna/.

Na wierzytelność dochodzoną pozwem składają się: kwota 300 zł, tytułem niespłaconego kapitału, 78 zł tytułem niespłaconej prowizji, 25,19 zł odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone przez wierzyciela pierwotnego, kwota 259,87 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie do dnia 27 września 2024 roku /okoliczności bezsporne/

W dniu 22 lipca 2021 r. powód wniósł do Sądu Rejonowego Lublin- Zachód w Lublinie pozew o zapłatę od pozwanego kwoty 460,18 zł powołując się na zawartą przez wierzyciela pierwotnego umowę pożyczki nr (...). Postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2021 roku Sąd Rejonowy Lublin- Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 1058846/21 umorzył postępowanie w sprawie wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty (dowód: pozew k 46-48, postanowienie k 49).

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo jako niezasadne nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 339 § 1 k.p.c. Sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany w wyznaczonym terminie nie złożył odpowiedzi na pozew. Z kolei stosownie do art. 340 § 1 k.p.c. Sąd wyda wyrok zaoczny, jeżeli mimo niezłożenia odpowiedzi na pozew skierowano sprawę do rozpoznania na rozprawie, a pozwany nie stawił się na tę rozprawę, albo mimo stawienia się nie bierze w niej udziału. Przepis art. 339 § 2 stosuje się. W takim przypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Z powołanego powyżej przepisu wynika, że sam brak odpowiedzi na pozew nie jest wystarczający do wydania wyroku zaocznego, w sytuacji gdy dowody i twierdzenia powoda są niekompletne i pozostawiają wątpliwości co do okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sporu. W doktrynie i w orzecznictwie wskazuje się, że Sąd zawsze jest zobowiązany rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenie powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 §2 k.p.c. i negatywny wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (por. P. Telenga, Komentarz do art. 339 k.p.c., Lex 2011). Przewidziane we wskazanym artykule domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jednak postępowanie dowodowe tylko wówczas, gdy twierdzenia strony powodowej nie budzą uzasadnionych wątpliwości (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1972 r., III CRN 539/71, OSNCP 1972/7-8 poz. 150).

Wyrok zaoczny może mieć zarówno treść pozytywną (gdy uwzględnia powództwo w całości lub w części), jak i treść negatywną (gdy oddala powództwo). Należy bowiem wskazać na obowiązującą w tym zakresie i wielokrotnie powoływaną w orzecznictwie Sądu Najwyższego regułę, iż uznanie przez sąd, zgodnie z przepisem art. 339 § 2 k.p.c., za prawdziwe twierdzeń pozwu nie zwalnia sądu od obowiązku dokonania prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu, opartego na tych twierdzeniach, ze stanowiska przepisów prawa materialnego (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 1967 r., III CRN 175/67). Powyższe oznacza, że Sąd zawsze zobowiązany jest rozważyć, czy w świetle przepisów obowiązującego prawa materialnego, twierdzenia powoda uzasadniają uwzględnienie żądań pozwu, w zakresie tym bowiem nie obowiązuje domniemanie z art. 339 § 2 k.p.c., negatywny zaś wynik takich rozważań powoduje wydanie wyroku zaocznego oddalającego powództwo (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 1972 r., III CRN 30/72). Przewidziane we wskazanym przepisie domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 1972 r. III CRN 539/71). Domniemanie to nie obowiązuje ponadto, gdy twierdzenia powoda budzą uzasadnione wątpliwości.

Wobec tego, że pozwany, pomimo skutecznego doręczenia odpisu pozwu wraz z załącznikami nie złożył odpowiedzi na pozew, wyjaśnień, ani też nie żądał rozpoznania sprawy pod swoją nieobecność, to zaszła podstawa do rozstrzygnięcia sprawy wyrokiem zaocznym.

Powód wywodził swoje roszczenie z umowy pożyczki zawartej przez wierzyciela pierwotnego z pozwanym będącym konsumentem w rozumieniu art. 22 ¹ k.c. dnia 4 maja 2019 roku do dnia 5 maja 2019 roku. Sama umowa cesji wierzytelności nie budziła wątpliwości Sądu, strona powodowa wykazała, iż nabyła skutecznie wierzytelność dochodzoną niniejszym pozwem. Natomiast w ocenie Sądu powództwo uległo przedawnieniu o czym poniżej.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2014 r., poz. 1497 ze zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki. Przez kredyt konsumencki zawierany na odległość rozumie się umowę o kredyt konsumencki zawieraną z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (art. 5 pkt 13). Umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepis przewidują inną szczególną formę (art. 29 ust. 1). W przypadku umowy kredytu konsumenckiego zawartej na odległość, ustawodawca na kanwie art. 2 ust. 1 ustawy o prawach konsumenta przewidział, że może być ona zawarta z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość.

Wskazać w tym miejscu należy, że zgodnie z art. 117 § 1 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia (§ 2 zd. 1). W myśl dodanego § 2 ¹ do art. 117 k.c. po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Powyższy przepis został wprowadzony ustawą z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018r., poz. 1104) i zaczął obowiązywać od dnia 9 lipca 2018 roku. Powołany przepis nakłada na Sąd obowiązek badania z urzędu upływu terminu przedawnienia roszczenia dochodzonego przeciwko konsumentowi.

Stosownie do znowelizowanego art. 118 k.c. jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata. Jednakże koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 zd. 1 k.c.).

Ze względu na sposób oznaczenia terminu spełnienia świadczenia wyróżnia się zobowiązania terminowe i bezterminowe. W zobowiązaniach terminowych, termin spełnienia świadczenia jest z góry oznaczony, natomiast przy zobowiązaniach bezterminowych, termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania i jest uzależniony od wyrażenia przez wierzyciela woli wykonania zobowiązania.

W niniejszej sprawie doszło do zawarcia umowy pożyczki będącej zobowiązaniem terminowym. Termin wymagalności roszczenia został w umowie wyraźnie określony jako dzień 5 maja 2019 roku. Mając na uwadze powyższe, termin przedawnienia powinien upłynąć najpóźniej dnia 31 grudnia 2022 roku.

Bieg terminu przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje lub przez wszczęcie mediacji (art. 123 § 1 k.c.). Przerwanie biegu przedawnienia następuje tylko w granicach żądania będącego przedmiotem procesu – przerwaniu ulega bieg przedawnienia roszczenia objętego żądaniem i w takim rozmiarze, jaki został zgłoszony w żądaniu ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2017 r., II CSK 400/16, L. ).

Strona powodowa wskazała, że w niniejszej sprawie doszło do takiego przerwania biegu przedawnienia przeciwko pozwanemu. Rzeczywiście, dnia 22 lipca 2021 roku powód wniósł pozew o zapłatę przeciwko pozwanemu w elektronicznym postępowaniu upominawczym kwot z tytułu niespłaconej pożyczki nr (...) z dnia 5 kwietnia 2019 roku, które zakończyło się wydaniem prawomocnego postanowienia z dnia 24 sierpnia 2021 roku o umorzeniu postępowania.

Zgodnie z art. 505 ³⁷ k.p.c. w przypadku umorzenia postępowania każda ze stron ponosi koszty procesu związane ze swym udziałem w sprawie.

Zgodnie zaś z § 2 jeżeli w terminie trzech miesięcy od dnia wydania postanowienia o umorzeniu elektronicznego postępowania upominawczego powód wniesie pozew przeciwko pozwanemu o to samo roszczenie w postępowaniu innym niż elektroniczne postępowanie upominawcze, skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, następują z dniem wniesienia pozwu w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Na żądanie stron sąd, rozpoznając sprawę, uwzględni koszty poniesione przez strony w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Uzależnienie skutku, jaki ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa, od tego, czy w sprawie zostanie wniesione powództwo w konkretnym terminie, oznacza, że brak wniesienia powództwa nie skutkuje przerwaniem biegu przedawnienia roszczenia niezakończonego prawomocnym nakazem (tak też komentarz do art. 505 ³⁷ : Piaskowska Olga Maria (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–505(39). Tom I). Posiłkowo wskazać należy, iż również umorzenie postępowania na podstawie art. 182 § 2 k.p.c, zawieszonego w pierwszej instancji nie pozbawia powoda prawa ponownego wytoczenia powództwa, jednakże poprzedni pozew nie wywołuje żadnych skutków, które ustawa wiąże z wytoczenie powództwa – także przerwania biegu terminu przedawnienia (tak też Komentarz do art. 182 Kodeksu postępowania Cywilnego – K. Zieliński, publ. Legalis, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2008 r., IV CSK 213/08, MoP 2008, Nr 19, s. 1012)

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że w rzeczywistości nie doszło do skutecznego przerwania biegu przedawnienia w niniejszej sprawie. Elektroniczne postępowanie upominawcze zostało prawomocnie umorzone postanowieniem z dnia 24 sierpnia 2021 roku. Pozew zaś w niniejszej sprawie wniesiony został dopiero w dniu 27 września 2024 roku. Niniejsze postępowanie z uwagi na upływ 3 miesięcznego terminu z § 2 art. 505 ³⁷ k.p.c. nie jest kontynuacją elektronicznego postępowania i nie zachodzą skutki prawne, które ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa takie jak przerwanie biegu przedawnienia.

Mając na uwadze przytoczoną wcześniej argumentację - roszczenie przedawniło się w dniu 31 grudnia 2022 roku, a strona powodowa wniosła pozew dopiero w dniu 27 września 2024 roku. Nie doszło do skutecznego przerwania biegu terminu przedawnienia.

Na marginesie dodać tylko należy, iż Sąd nie znalazł również podstaw do zastosowania art. 117 ¹ k.p.c. pozwalającego w wyjątkowych przypadkach, po rozważeniu interesów stron, nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności. W ocenie Sądu żadne okoliczności tego typu nie zaistniały, również strona powodowa nie powoływała się na istnienie takich okoliczności.

Mając na uwadze powyższe, powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu w całości.

sędzia Ewa Włoch-Tutak

z/ (...)

sędzia Ewa Włoch-Tutak