Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kozienicach

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 24 sierpnia 2023 r. /koperta – k. 36/ powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., wniósł o zasądzenie od pozwanego T. K. kwoty 4257,44 zł, tytułem zapłaty wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwo do dnia zapłaty oraz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powołał się na zawartą przez pozwanego w dniu 17 grudnia 2021r. z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. za pomocą środków porozumiewania się na odległość, umowę pożyczki Nr (...), na podstawie której pozwany otrzymał określoną w umowie kwotę pieniężną, zobowiązując się równocześnie do jej zwrotu na warunkach w tejże umowie wskazanych. W związku z niedotrzymaniem warunków przedmiotowej umowy przez pozwanego, kwota należności głównej stała się wymagalna wraz z kwotą odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. W celu spłaty zadłużenia wynikającego z umowy pożyczki Nr (...), pozwany wystąpił do powoda z wnioskiem o udzielnie pożyczki refinansującej - przeznaczonej na jego spłatę. W konsekwencji powyższego w dniu 19 stycznia 2022 r., zawarta została umowa pożyczki refinansującej Nr (...). W ramach przedmiotowej umowy powód spłacił zobowiązanie pozwanego wobec (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wynikające z umowy pożyczki Nr (...) w całości, a pozwany zobowiązał się do jej zwrotu na warunkach w tejże umowie wskazanych. Wobec nie wywiązania się przez pozwanego z warunków z zawartej pomiędzy stronami niniejszego postępowania umowy pożyczki Nr (...), cała kwota należności głównej stała się wymagalna wraz z kwotą odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia oraz prowizją za udzielenie pożyczki z dniem 18 lutego 2022 r. /pozew – k. 4-6 /.

Pozwany nie uznał powództwa, wnosząc o jego oddalenie w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie zakwestionował powództwo tak co do zasady jak i co do wysokości, w tym w zakresie sposobu naliczenia odsetek, jak i przyjętej w umowie pożyczki prowizji, jako rażąco niewspółmiernej i niezgodnej z zasadami współżycia społecznego, stanowiącej ukryte oprocentowanie pożyczki , a co za tym idzie bezzasadności roszczenia dochodzonego przez powoda w tym zakresie, podnosząc równocześnie, że postanowienia umowy nie zostały z nim uzgodnione indywidualnie, a strona powodowa nie przedstawiła żadnych dowodów, które potwierdzałyby, że pozwany dokonał akceptacji treści zawartej w przedłożonych przez stronę powodową wydrukach. Równocześnie zakwestionował fakt zawarcia umowy pożyczki z powodem, z której powód wywodzi przedmiotowe roszczenie o zapłatę, wobec braku utworzenia przez pozwanego profilu klienta na stronie internetowej pożyczkodawcy, warunkującego zawarcie umowy oraz zarzut braku wykonania umowy z uwagi na nieprzedstawienie dowodów potwierdzających przelew środków na rachunek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Argumentując wskazał, iż przedmiotowa umowa pożyczki została zawarta w celu obejścia przepisów o maksymalnych kosztach pozaodsetkowych, narusza przepis art. 36c ustawy o kredycie konsumenckim wobec faktu, iż pożyczkodawcy – (...) Sp. z o,o. i (...) Sp. z o.o. są spółkami ze sobą powiązanymi i zależnymi od siebie. Równocześnie podniósł zarzut sankcji kredytu darmowego wobec nieprawidłowego oznaczenia całkowitej kwoty pożyczki – obejmującej rzeczywiście wypłaconą konsumentowi kwotę wraz z całkowitym kosztem pożyczki, a co za tym idzie naruszenia obowiązku informacyjnego względem pozwanego /odpowiedź na pozew – k. 40-43v/.

Roszczenie objęte powyższym pozwem było przedmiotem rozpoznania w elektronicznym postępowaniu upominawczym na skutek pozwu z dnia 22 maja 2023 r. wniesionego w elektronicznym postępowaniu upominawczym w sprawie sygn. akt VI Nc-e 788003/23, które postanowieniem Sądu Rejonowego Lublin Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny z dnia 27 czerwca 2023 r. zostało umorzone w całości, wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu przez pozwanego i utraty mocy nakazu zapłaty z dnia 2 czerwca 2023r. w całości / k. 31v-33/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 stycznia 2022 r. pomiędzy T. K. – zwanym dalej pożyczkobiorcą a (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. – zwanym dalej pożyczkodawcą dla której usługi pośrednictwa kredytowego świadczyła (...) z siedzibą w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, zawarta została umowa pożyczki refinansującej Nr (...), za pomocą środków porozumiewania się na odległość /umowa pożyczki z dn. 19.01.2022 r. – k. 27, formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego – k. 27v-29, regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną przez dobra (...) Sp. z o.o.. z siedzibą w W. – k. 18v-26, załącznik 1 – tabela opłat – k. 26v /.

W ramach przedmiotowej umowy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zobowiązała się do spłaty zobowiązania zaciągniętego przez T. K. u (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na podstawie umowy pożyczki Nr (...) z dnia 17 grudnia 2021 r. / umowa pożyczki Nr (...) z dn. 17.12.2021 r. – k. 17v, Regulamin świadczenia usług droga elektroniczną przez (...) Sp. z o.o. – k. 9-16, załącznik 1 – tabela opłat – k. 17 /. Zgodnie z dyspozycją pożyczkobiorcy spłata pożyczki miała nastąpić na rachunek bankowy dotychczasowego pożyczkobiorcy - (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wskazany w umowie /§ 2 umowy pożyczki Nr (...) z dn. 19.01.2022 r. – k. 27/. Spłata zobowiązania obejmowała spłatę kwoty pożyczki oraz prowizji i odsetek, należnych (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w terminie spłaty zobowiązania. Całkowita kwota do zapłaty wynosiła: 3758,75 zł, na którą to kwotę składały się: całkowita kwota pożyczki w wysokości 2941,55 zł, odsetki kapitałowe w kwocie 23,10 zł i prowizja w kwocie 794,10 zł. / umowa pożyczki Nr (...) z dn. 19.01.2022 r. – k. 27, formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego – k. 27v-28v/.

Przedmiotowa umowa została zawarta na okres 30 dni, do dnia 18 lutego 2022 r. /umowa pożyczki Nr (...) z dn. 19.01.2022 r. – k. 27, formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego – k. 27v-28v /.

Oprocentowanie pożyczki zostało określone jako stałe i wynosiło 9,5 % w stosunku rocznym / umowa pożyczki Nr (...) z dn. 19.01.2022 r. – k. 27, formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego – k. 27v-28v /.

Rzeczywista roczna stopa oprocentowania pożyczki wynosiła 1874 % / umowa pożyczki Nr (...) z dn. 19.01.2022 r. – k. 27, formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego – k. 27v-28v /.

Zgodnie z § 3 umowy ramowej pożyczki warunkiem zawarcia umowy pożyczki było: zarejestrowanie się na stronie internetowej, co następowało poprzez wypełnienie formularza rejestracji dostępnego na stronie internetowej, dokonanie przelewu potwierdzającego rejestrację, złożenie wniosku za pośrednictwem profilu klienta na stronie internetowej zaakceptowanego przez pożyczkodawcę oraz pozytywna weryfikacja pożyczkobiorcy. Przesłanie poprawnego wniosku o udzielnie pożyczki było jednoznaczne z wyrażeniem zgody przez pożyczkobiorcę na weryfikację danych pożyczkobiorcy w bazach danych niesolidnych dłużników zgodnie z ustawą o udostępnianiu informacji gospodarczych. /§ 3 i 6 umowy ramowej pożyczki z dn. 17.12.2021 r. - k. 23-23 v/.

W przypadku złożenia wniosku o udzielnie pożyczki refinansującej, pożyczkobiorca zobowiązany był poza wskazaniem propozycji indywidulanych warunków umowy zgodnie z § 10.2 Regulaminu, do podania opisu zobowiązania, które ma zostać spłacone w wykonaniu przez pożyczkodawcę umowy pożyczki refinansującej (dyspozycja spłaty). W przypadku gdy zobowiązanie to stanowiło zobowiązanie względem innego podmiotu, z którym współpracował pośrednik, wypełnienie danych we wniosku o udzielnie pożyczki refinansującej następowało automatycznie, a następnie dane te miały zostać potwierdzone przez pożyczkobiorcę. /§ 10.1 – 10.3 Regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. – k. 20 /.

W § 14 pkt 1 umowy ramowej pożyczki zastrzeżono, że pożyczkodawca dopuszcza udzielnie pożyczki refinansującej zobowiązania u innych pożyczkodawców wymienionych na stronie internetowej pośrednika. Dokonanie przez pożyczkodawcę wypłaty pożyczki refinansującej na rzecz pożyczkodawcy względem którego pożyczkobiorca miał zobowiązanie, wyczerpywało roszczenie pożyczkobiorcy o wypłatę kwoty pożyczki w zakresie kwoty, która została przelana na rachunek pożyczkodawcy, względem którego pożyczkobiorca miał zobowiązanie /§ 14 pkt 1 umowy ramowej pożyczki z dn. 17.12.2021 r. - k. 25 /.

Niezwłocznie po złożeniu przez pożyczkobiorcę wniosku o udzielnie pożyczki refinansującej – pożyczkodawca działając za pośrednictwem pośrednika przedstawiał pożyczkobiorcy proponowaną ofertę spłaty pożyczki refinansującej w szczególności w zakresie spłaty pożyczki w jednej racie lub spłaty ratalnej. Po akceptacji przez pożyczkobiorcę oferty przedstawionej przez pożyczkodawcę – w/w udostępniał pożyczkobiorcy za pośrednictwem pośrednika formularz informacyjny dotyczący pożyczki objętej wnioskiem pożyczkobiorcy, przy czym udostępnienie to miało następować poprzez stronę internetową – w formie pliku (...) umożlwiającego jego zapisanie na komputerze a dodatkowo był on przesyłany na adres poczty elektronicznej pożyczkobiorcy /§ 14 pkt 2 umowy ramowej pożyczki z dn. 17.12.2021 r. - k. 25 /

Wykonanie przelewu pożyczki zgodnie z dyspozycją pożyczkobiorcy zawartą we wniosku o udzielnie pożyczki refinansującej, oznaczało wydanie pożyczkobiorcy kwoty pożyczki w zakresie kwoty, która został przelana na rachunek pożyczkodawcy względem którego pożyczkobiorca miał zobowiązanie / § 14 pkt 6 umowy ramowej pożyczki z dn. 17.12.2021 r. - k. 25/

Kwota 2941,55 zł tytułem refinansowania pożyczki wynikającej z umowy pożyczki Nr (...) z dnia 17 grudnia 2021 r. zawartej przez T. K. z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., została zapłacona przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na rzecz (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., zgodnie z dyspozycją T. K. na rachunek pożyczkodawcy pierwotnego – wskazany w umowie pożyczki refinansującej /zaświadczenie – k. 57, potwierdzenie przelewu – k. 58/.

W ramach przedmiotowej umowy T. K. zobowiązał się do zwrotu kwoty do spłaty w terminie spłaty, w dwóch ratach – I rata w wysokości 635,28 zł – płatna do dnia 20 stycznia 2022 r., II rata w wysokości 3123,47 zł – płatna do dnia 18 lutego 2022 r. / umowa pożyczki Nr (...) z dn. 19.01.2022 r. – k. 27, formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego – k. 27v-28v /.

W przypadku braku dokonania spłaty pożyczki lub jej części pożyczkodawca - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zastrzegł sobie możliwość naliczenia odsetek za czas opóźnienia – w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, w stosunku do części pożyczki refinansującej, która nie została spłacona w terminie /§ 14 pkt 8 umowy ramowej pożyczki z dn. 17.12.2021 r. - k. 25/.

Pismem datowanym na dzień 21 marca 2022 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. wystosowała do T. K. ostateczne wezwanie do spłaty zadłużenia z tytułu umowy pożyczki refinansującej Nr (...) z dnia 19 stycznia 2022r., wynoszącego na dzień 21 marca 2022 r. 3806,34 zł w nieprzekraczalnym terminie 3 dni od daty doręczenia niniejszego wezwania /ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 30, potwierdzenie nadania przesyłki – k. 30v /.

W dniu 29 marca 2022 r. na poczet spłaty umowy pożyczki Nr (...) T. K. dokonał wpłaty w kwocie 100 zł, w tytule przelewu wskazując „częściowa spłata kapitału pożyczki Nr (...)” /potwierdzenie przelewu – k. 72/.

Pismem datowanym na dzień 9 czerwca 2023 r. T. K. złożył (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. oświadczenie, że umowa pożyczki refinansującej Nr (...) stanowi umowę kredytu darmowego na podstawie art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, w związku z naruszeniem w umowie przepisów ustawy o kredycie konsumenckim /oświadczenie o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego z dn. 9.06.2023 r – k. 46, potwierdzenie nadania – k. 47/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie okoliczności bezspornych sprawy oraz powołanych wyżej dowodów, w tym dowodów z dokumentów, albowiem nie budziły one wątpliwości Sądu co do swej autentyczności.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Powód swe roszczenie wobec pozwanego, wywodził z tytułu zawartej w dniu 19 stycznia 2022 r. z pozwanym T. K. umowy pożyczki refinansującej Nr (...).

Okoliczności niniejszej sprawy wskazują, że pozwany winien być uznany za konsumenta w rozumieniu art. 22 ¹ k.c. w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (Dz.U.2019.1083 t.j.) – w brzmieniu obowiązującym na dzień zawarcia przedmiotowej umowy. Zatem materialnoprawnej podstawy dochodzonego roszczenia należy upatrywać w treści art. 720 k.c. oraz przepisach ustawy o kredycie konsumenckim.

Stosownie do brzmienia art. 3 ust. 2 powołanej ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki. Umowa powinna być sformułowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Określenie szczególnych wymagań dotyczących treści umowy o kredyt konsumencki oraz obowiązków związanych z samym trybem jej zawierania zawiera art. 30 ustawy.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej. W treści art. 29 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim ustawodawca nie wskazał, jakie konsekwencje spowoduje niezachowanie zwykłej formy pisemnej. Przyjąć zatem należy, że forma pisemna została zastrzeżona jedynie dla celów dowodowych (art. 74 § 1 k.c.), tym samym niedochowanie tej formy nie powoduje nieważności czynności prawnej. Zgodnie z art. 77 ² k.c. do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej (o której mowa w art. 720 § 2 k.c.) wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Natomiast art. 77 ³ k.c. stanowi, że dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Przy tym umowę o kredyt konsumencki, którą jest też umowa pożyczki zawarta z konsumentem, zgodnie z art. 5 pkt 13 ustawy o kredycie konsumenckim, można zawrzeć bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość. Przyjmuje się, że zawieranie umów o kredyt konsumencki za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość nie jest wyłączone przez art. 29 ustawy o kredycie konsumenckim i art. 10 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki, a zatem umowa ta może zostać zawarta zarówno w formie pisemnej, jak i „na trwałym nośniku” (zob. Tomasz Czech, Kredyt konsumencki. Komentarz, WKP, 2018). W takim jednak przypadku, tj. gdy brak jest podpisu pod dokumentem, istotny staje się ciężar wykazania autentyczności i pochodzenia dokumentu. W sytuacji zakwestionowania przez stronę pozwaną faktu zawarcia umowy, to na stronie powodowej spoczywa ciężar wykazania - zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 232 zd. 1 k.p.c. - że strona pozwana złożyła oświadczenie woli akceptujące zawarcie umowy pożyczki o treści wynikającej z dokumentu (wydruku złożonego do akt przez powoda), jak również, że doszło do złożenia zgodnych oświadczeń woli skutkujących zawarciem umowy pożyczki i wydania przedmiotu pożyczki przez wierzyciela pierwotnego (przelania środków tytułem pożyczki).

W ocenie Sądu strona powodowa sprostała spoczywającemu na niej w tym zakresie - zgodnie z treścią art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., ciężarowi dowodowemu.

W ujęciu kodeksowym pożyczka jest umową konsensualną, polegającą na zgodnym oświadczeniu woli stron – dającego i biorącego pożyczkę – mocą którego – dający zobowiązuje się przenieść na biorącego własność określonej ilości pieniędzy albo innych rzeczy oznaczonych co do gatunku, natomiast biorący zobowiązuje się zwrócić takie rzeczy, jakie otrzyma. W świetle powyższego obowiązkiem procesowym strony powodowej było wykazanie, że pozwana była stroną umowy, z której miała wynikać dochodzona pozwem wierzytelność. Warunkiem bowiem otrzymania należności przez nabywcę długu jest udowodnienie, że takie prawo przysługiwało pierwotnemu wierzycielowi. W procesie związanym z wykonaniem umowy pożyczki powód jest zobowiązany udowodnić, że strony zawarły umowę pożyczki oraz że na biorącego pożyczkę przeniesiona została własność określonej w umowie ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych, co do gatunku. Biorący pożyczkę powinien zaś wykazać wykonanie swego świadczenia w postaci zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo tej samej ilości rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości, przy czym obie strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Z przytoczonego na wstępie art. 720 § 1 k.c. wynika bowiem, że zobowiązanie strony pozwanej sprowadza się w istocie do „zwrotu” pożyczonej kwoty. Bez wypłaty kwoty pożyczki zobowiązanie strony pozwanej, jakkolwiek skutecznie zaciągnięte, nie aktualizuje się tak długo, jak długo nie zostanie wypłacona kwota pożyczki.

Na gruncie niniejszej sprawy powód swe roszczenie wobec pozwanego wywodził z tytułu umowy pożyczki refinansującej. W ramach przedmiotowej umowy powód miał dokonać spłaty zobowiązania pozwanego na rachunek podmiotu uprawnionego względem pożyczkobiorcy, wskazanego przez pożyczkobiorcę we wniosku o udzielnie pożyczki refinansującej – (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., w celu spłaty refinansowanych zobowiązań pożyczkobiorcy wymienionych we wniosku o udzielenie pożyczki refinansującej. Zgodnie z dyspozycją pozwanego, wypłata kwoty pożyczki zaciągniętej w ramach umowy Nr (...) w wysokości 2941,55 zł zł, miała nastąpić na rachunek bankowy pożyczkodawcy pierwotnego należący do (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Wykonanie powyższej umowy przez powoda zgodnie z dyspozycją pozwanego, potwierdza treść złożonego przez (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. oświadczenia, z którego wynika, iż kwota 2941,55 zł tytułem refinansowania pożyczki wynikającej z umowy Nr (...) z dnia 17 grudnia 2021 r. zawartej przez T. K. z (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., została zapłacona przez powoda w całości /oświadczenie – k. 57, potwierdzenie przelewu – k. 58/.

W świetle powyższego, nie budzi wątpliwości fakt wydania przedmiotu pożyczki przez powoda. Zaznaczyć należy, iż dowód wydania przedmiotu pożyczki stosownie do art. 6 k.c. obciąża pożyczkodawcę, który może posługiwać się wszelkimi środkami dowodowymi. Wśród nich, jako najbardziej skuteczne, należy wymienić dowody na piśmie: pokwitowanie, rewers, recepis, skrypt dłużny, oblig itp. (por. wyrok SN z dnia 5 marca 2002 r., I CKN 1086/99, LEX nr 328255), czy chociażby przedstawienie potwierdzeń przelewu wykonanego na rachunek bankowy wymieniony w umowie. W toku niniejszego postępowania powód bezsprzecznie wykazał fakt zawarcia umowy pożyczki z pozwanym w dniu 19 stycznia 2022 r. oraz wykonania umowy pożyczki zgodnie z dyspozycją pozwanego, przedkładając do akt sprawy: oświadczenie (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., iż kwota 2941,55 zł tytułem refinansowania pożyczki wynikającej z umowy Nr (...), została zapłacona przez powoda oraz potwierdzenie przelewu, nadto umowę pożyczki refinansującej z dnia 19 stycznia 2022 r. Nr (...) i umowę pożyczki z dnia 17 grudnia 2021 r. Nr (...). W ocenie Sądu ogół w/w dokumentów (spójny tak co do istnienia roszczenia, jak i jego wysokości) bezsprzecznie wskazuje iż doszło do skutecznego wydania przedmiotu umowy pożyczki, a co za tym idzie skutecznego zawarcia umowy, z której powód wywodzi przedmiotowe roszczenie o zapłatę. Wprawdzie kwota przelewu na rzecz pierwotnego pożyczkodawcy obejmuje większą kwotę niż kwota zadłużenia pozwanego, jednakże przelew ten zgodnie z jego tytułem został dokonany celem spłaty również innych pożyczek. Został on tajże wykonany w dniu zawarciu umowy pożyczki przez pozwanego z powodem co potwierdza, iż dotyczył on również spłaty zobowiązania pozwanego względem pierwotnego pożyczkodawcy. Powyższe potwierdza również fakt uiszczenia przez pozwanego kwoty 100 zł na poczet spłaty przedmiotowej pożyczki w dniu 29 marca 2022 r. – gdzie w tytule przelewu wskazano „Częściowa spłata kapitału pożyczki Nr (...)”, którego to faktu dokonania powyższej wpłaty, pozwany nie kwestionował. Powyższe dowody w kontekście zasad logiki i doświadczenia życiowego prowadzą do konstatacji, że pozwany zawarł z powodem w dniu 19 stycznia 2022 r. umowę pożyczki refinansującej Nr (...).

Sporną na gruncie niniejszej sprawy pozostawała również kwestia zasadności roszczenia dochodzonego przez powoda we wskazanej w pozwie wysokości, wobec podniesionego przez pozwanego zarzutu jego zawyżenia w tym zakresie przyjętych w umowie kosztów udzielenia pożyczki, jako rażąco niewspółmiernych i niezgodnych z zasadami współżycia społecznego stanowiących niedozwolone klauzule umowne - a co za tym idzie bezzasadności roszczenia dochodzonego przez powoda w tym zakresie.

Zaznaczyć należy, że umowa pożyczki jest umową odpłatną. Zwyczajową formę wynagrodzenia za korzystanie z cudzego kapitału stanowią odsetki, ewentualnie zapłata prowizji. Ustawodawca, aby przeciwdziałać ocenianemu negatywnie w świetle zasad współżycia społecznego zjawisku lichwy oraz aby chronić interesy słabszych uczestników obrotu gospodarczego, jakimi zazwyczaj są konsumenci, wprowadził przy tym do kodeksu cywilnego instytucję odsetek maksymalnych (art. 359 § 2 1 k.c.), których wysokość winna stanowić podstawowe odniesienie do oceny ekwiwalentności wysokości wynagrodzenia pożyczkodawcy ustalonego w umowie. Stopa tych odsetek ustalana jest w odniesieniu do aktualnej stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego i odzwierciedla bieżący układ stosunków gospodarczych, „cenę” pieniądza w obrocie międzybankowym i poziom inflacji, zapewnia więc pożyczkodawcom godziwy zysk. Z drugiej strony jej wprowadzenie nie pozwala podmiotom uprzywilejowanym, jakim zwykle w obrocie z konsumentami znajdującymi się w trudnej sytuacji materialnej, niewykształconymi lub mającymi trudności intelektualne z rozeznaniem konsekwencji swojego działania, są pożyczkodawcy, na wykorzystywanie przymusowego położenia słabszej strony umowy. Odsetki, obok prowizji za udzielenie pożyczki, stanowią wynagrodzenie pożyczkodawcy za korzystanie przez kredytobiorcę z jego środków finansowych. W tym miejscu zaznaczyć należy, że umowa pożyczki, sformułowana zgodnie z zasadami uczciwego i rzetelnego obrotu na rynku kapitałowym, powinna jasno określać, które opłaty i prowizje stanowią zysk pożyczkodawcy, a które są pobierane na pokrycie konkretnych kosztów ponoszonych przez niego w związku z zawartą umową i jej obsługą. Te ostatnie powinny zostać przy tym określone w wysokości rzeczywiście ponoszonej przez pożyczkodawcę tak aby nie stanowić ukrytego źródła zysku.

W ramach przedmiotowej umowy pozwany zobowiązał się do spłaty pożyczki w terminie 30 dni wraz z odsetkami umownymi oraz dodatkowymi kosztami pozaodsetkowymi.

Stosownie do brzmienia art. 5 pkt 8 ustawy o kredycie konsumenckim całkowita kwota do zapłaty przez konsumenta stanowi sumę całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu. Przy czym całkowity koszt kredytu to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych w przypadku, gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu, z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta (art. 5 pkt. 6 ustawy), zaś całkowita kwota kredytu, to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt, a w przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt (art. 5 ust 7). W tym miejscu wskazać należy, iż powołana ustawa nie wyłącza stosowania ogólnych przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących pożyczki. Stanowi jednak ograniczenie wyrażonej w art. 353 1 k.c. zasady swobody umów, zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Stosownie do brzmienia art. 36 a ustawy o kredycie konsumenckim –dodanego ustawą z dnia 5 sierpnia 2015 roku o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw, a obowiązującego w chwili zawarcia umowy pożyczki przez strony niniejszego postępowania, maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oblicza się według podanego w nim wzoru: w którym poszczególne symbole oznaczają: (...) maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu, K - całkowitą kwotę kredytu, n - okres spłaty wyrażony w dniach, R - liczbę dni w roku.

Na gruncie niniejszej sprawy całkowita kwota pożyczki (K) wynosiła 2941,55 zł. W ramach przedmiotowej umowy pozwana zobowiązała się do spłaty pożyczki w terminie 30 dni, tj. do dnia 18 lutego 2022 r. Obliczona według powyższego wzoru maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu ( (...)) udzielonego pożyczkobiorcy – T. K., wynosi 795,83 zł. Zgodnie z treścią art. 36a ust. 2 ustawy o kredycie konsumenckim, pozaodsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu. Stosownie zaś do brzmienia art. 36a ust. 3 ustawy o kredycie konsumenckim, pozaodsetkowe koszty kredytu wynikające z umowy o kredyt konsumencki nie należą się w części przekraczającej maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu obliczone w sposób określony w ust. 1 lub całkowitą kwotę kredytu.

W świetle powyższego uznać należało, iż przyjęte w umowie pożyczki pozaodsetkowe koszty udzielenia pożyczki w postaci prowizji w kwocie 794,10 zł, są zgodne z art. 36 a ust. 3 ustawy o kredycie konsumenckim. Z uwagi na powyższe, za chybiony uznać należało podnoszony przez stronę pozwaną zarzut ich zawyżenia.

W tym miejscu wskazać należy, iż Sądowi znany jest pogląd wyrażony:

- w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie C-779/18. Trybunał uznał, że z zakresu stosowania dyrektywy 93/13 nie jest wyłączony warunek umowny, w którym ustala się całkowite pozaodsetkowe koszty kredytu z poszanowaniem maksymalnego pułapu przewidzianego w przepisie krajowym, niekoniecznie biorąc przy tym pod uwagę rzeczywiście ponoszone koszty;

- uchwale Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2021 roku w sprawie III CZP 42/20, w której wskazano, że okoliczność, że pozaodsetkowe koszty kredytu konsumenckiego nie przekraczają wysokości określonej w art. 36a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (obecnie tekst jedn. Dz. U. z 2019, poz. 1083 ze zm.), nie wyłącza oceny, czy postanowienia określające te koszty są niedozwolone (art. 3851 § 1 k.c.).

Należy jednak mieć na uwadze, że ustawodawca w ustawie z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim zróżnicował wysokość pozaaodsetkowych kosztów maksymalnych, uzależniając je od czasu trwania umowy. W rezultacie dozwolone ustawą pozaodsetkowe koszty kredytu oscylują pomiędzy 25% a 100 % kwoty pożyczki w całym okresie kredytowania. Wszystkie koszty pozaodsetkowe narzucone przez pożyczkodawcę pożyczkobiorcy nie mogą przekraczać kwoty pożyczki. Koszty te ustawodawca uznał za maksymalne, a wiec dozwolone prawem i tym samym uzasadnione kosztem i ryzykiem prowadzenia instytucji finansowej. Umowa pożyczki stanowiąca podstawę żądania pozwu respektuje wszystkie powyższe prokonsumenckie ograniczenia. Faktem powszechnie znanym jest, że prowizja przy umowach pożyczki stosowana jest również przez instytucje bankowe, które jednak z uwagi na mniejsze ryzyko związane z udzieleniem pożyczek, wynikające z surowszych rygorów zdolności kredytowej klientów, stosują prowizję w niższej wysokości. Odnośnie pożyczek udzielanych przez instytucje pozabankowe w zakresie maksymalnych kosztów pożyczki obiektywne i przewidywalne dla stron stosunku zobowiązaniowego kryteria określa ustawa o kredycie konsumenckim. Na gruncie niniejszej sprawy pozwany zaakceptował kwotę prowizji, która została wyraźnie i jednoznacznie wskazana w treści umowy oraz formularzu informacyjnym i zdecydował się na zawarcie umowy pożyczki na warunkach wynikających ze złożonej do akt sprawy umowy. Była ona również uzależniona od kwoty udzielonej pożyczki, zatem należy ją traktować jako indywidulanie uzgodnioną.

Ubocznie należy jedynie wskazać, że w przypadku stwierdzenia przez Sąd abuzywności postanowień umowy w zakresie wysokości prowizji, postanowienie to nie wiąże stron, a Sąd nie ma możliwości określenia wysokości prowizji na innym poziomie. Takie rozstrzygnięcie na gruncie niniejszej sprawy w ocenie Sądu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, ponieważ stawiałoby w gorszej sytuacji osoby, które zaciągnęły pożyczki w instytucjach bankowych, spełniając surowsze wymagania co do zdolności kredytowej. Osoby te oprócz spłaty kapitału, odsetek są zobowiązane również do spłaty wynikających z umów kosztów pozaodsetkowych. Stwierdzenie abuzywności prowizji wobec pozwanej prowadziłoby do nieakceptowanej społecznie sytuacji, że osoba udająca się do firmy pożyczkowej w celu zaciągnięcia zobowiązania, ostatecznie ponosi koszty pożyczki niższe i nieosiągalne na rynku bankowych pożyczek konsumenckich tj. bez jakiejkolwiek prowizji i zachęcałoby pozwaną jak również inne osoby do zaciągania zobowiązań w firmach parabankowych tylko po to, aby zaprzestać spłaty zobowiązania i na drodze postępowania sądowego uzyskiwać ,,wygumkowanie” z treści umowy zapisów o prowizji powołując się na przepisy o klauzulach niedozwolonych.

Z tych względów za bezzasadny uznać należało podniesiony przez pozwanego zarzut abuzywności postanowień umowy w zakresie pozaodsetkowych kosztów kredytu.

Zgodnie z treścią art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Należy przyjąć, że strona ma obowiązek wyraźnego powołania konkretnego środka dowodowego. W orzeczeniu z dnia 17 grudnia 1996 r. (I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6–7, poz. 76) Sąd Najwyższy stwierdził, że przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego zmienionych ustawą z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 189) rzeczą sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też przeprowadzenie z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie ( art. 227 ) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). W tym miejscu zaznaczyć należy, iż zasady wyrażone w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. nie określają jedynie zakresu obowiązku zgłaszania dowodów przez strony, ale muszą być rozumiane przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał. Mając powyższe na uwadze, to na stronie pozwanej spoczywał ciężar dowodu na okoliczność, zawyżenia wysokości dochodzonego przez stronę powodową roszczenia. W istocie strona pozwana ograniczyła się jedynie do ogólnikowego stwierdzenia, że istniejące po jej stronie zobowiązanie wobec powoda winno być niższe, nie przedstawiając żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń w tym zakresie, potwierdzających że jako pożyczkobiorca wywiązała się z obowiązku spłaty pożyczki, wynikającego z art. 720 k.c.

Za równie nietrafiony uznać należało podniesiony przez pozwanego zarzut sankcji kredytu darmowego wobec nieprawidłowego oznaczenia całkowitej kwoty pożyczki w umowie, a co za tym idzie naruszenia obowiązku informacyjnego powoda względem pozwanego oraz nieważności umowy pożyczki z dnia 19 stycznia 2022 r. z uwagi na naruszenie przepisów art. 36c ustawy o kredycie konsumenckim, wobec powiązań i zależności powodowej spółki z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

Odnosząc się w pierwszej kolejności do podniesionego przez pozwanego zarzutu nieprawidłowego wskazania całkowitej kwoty pożyczki - w wysokości, która nie została udostępniona (faktycznie przekazana pożyczkobiorcy – na gruncie niniejszej sprawy pierwotnemu pożyczkodawcy – Gwarant 24 z uwagi na fakt zawarcia umowy pożyczki refinansującej) tj. naruszenia przepisu art. 30 ust. 1 pkt 4 u.k.k., wskazać należy, iż zgodnie z treścią art. 5 pkt 7 całkowita kwota kredytu/pożyczki – to maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt, a w przypadku umów, dla których nie przewidziano tej maksymalnej kwoty, suma wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które kredytodawca udostępnia konsumentowi na podstawie umowy o kredyt. Niewątpliwie nie jest dopuszczalne podawanie przy wyliczeniu (...) kwoty prowizji jako wchodzącej w zakres pojęcia całkowita kwota kredytu. Kwestię tę ostatecznie rozstrzygnął Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 21 kwietnia 2016 r. w sprawie C-377/14, stwierdzając, iż artykuł 3 lit. l) i art. 10 ust. 2 dyrektywy (...), a także pkt I załącznika I do rzeczonej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że całkowita kwota kredytu i kwota wypłat określają całość kwot udostępnianych konsumentowi, co wyklucza kwoty powiązane przez kredytodawcę z pokryciem kosztów związanych przez kredytodawcę z udzieleniem odnośnego kredytu, które to kwoty nie są w rzeczywistości wypłacane konsumentowi. (…) O. poinformowanie konsumenta o całkowitym koszcie kredytu w postaci (...) obliczanej za pomocą swoistej formuły matematycznej jest więc, jak wskazują w istocie motywy 31 i 43 dyrektywy (...), niezmiernie istotne. Po pierwsze informacja ta przyczynia się bowiem do przejrzystości rynku, ponieważ umożliwia ona konsumentowi porównanie ofert kredytowych. Po drugie umożliwia ona konsumentowi dokonanie oceny zakresu podejmowanego zobowiązania. W umowie z dnia 19 stycznia 2022 r. powód uwzględnił co prawda w całkowitej kwocie pożyczki koszty, które pożyczkobiorca musiał ponieść m.in. prowizję za udzielenie pożyczki oraz odsetki, które to koszty zostały skredytowane, jednak w treści załączonego do akt niniejszej sprawy formularza informacyjnego dotyczącego kredytu konsumenckiego, który został udostępniony pozwanemu, całkowita kwota pożyczki została określona w sposób prawidłowy, tj. zgodny z treścią art. 5 ust 7 ustawy o kredycie konsumenckim na kwotę 2941,55 zł, a całkowita kwota do zapłaty – tj. suma całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu na kwotę 3758,75 zł. Powyższe nie skutkowało tym samym -wbrew twierdzeniom pozwanego, naruszeniem przepisów o maksymalnych pozaodstekowych kosztach kredytu, jak również błędnym wyliczeniem należnych odsetek mając na względzie, iż jak wynika za załączonego do akt niniejszej sprawy formularza informacyjnego zostały one naliczone od całkowitej kwoty pożyczki w wysokości 2941,55 zł, tj. w sposób prawidłowy mając na względzie, iż zgodnie z treścią art. 5ust. 12 u.k.k. rzeczywista roczna stopa oprocentowania to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym (art. 5ust. 12 u.k.k.).

Zgodnie z treścią art. 45 ust 1 ustawy o kredycie konsumenckim, w przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Istotą tejże sankcji – jak już wyżej wskazano jest założenie, że w razie uchybienia przez kredytodawcę określonym obowiązkom informacyjnym na etapie przedkontraktowym, wynikającym z przepisów art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1–8, 10, 11, 14–17, art. 31–33, art. 33a i art. 36a–36c u.k.k., konsument będzie uprawniony do zwrotu kwoty kredytu w wysokości kapitału, bez konieczności zapłaty na rzecz kredytodawcy odsetek oraz pozostałych kosztów zastrzeżonych w umowie kredytu (określonych w art. 5 pkt 6 u.k.k.), co czyni z umowy kredytu de facto stosunek nieodpłatny (tak: M. Grochowski, komentarz do art. 45 [w:] K. Osajda (red.), Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz, Wyd. 2, Warszawa 2019, Nb 1).

Kluczową kwestią w tym kontekście jest wykładnia art. 45 ust. 1 u.k.k., a w szczególności użytego w nim zwrotu „naruszenie”. W ocenie Sądu zwrot ten należy rozumieć wyłącznie jako zupełny brak zamieszczenia w umowie kredytu konsumenckiego konkretnych informacji lub postanowień wymienionych w ust. 1 lub określenie ich w sposób wadliwy, nieprawidłowy, co aktualizować będzie się w zakresie określenia wysokości poszczególnych elementów (np. wysokości stóp oprocentowania, wysokości odsetek dziennych, całkowitego kosztu kredytu). Wskazuje na to w pierwszej kolejności literalne brzmienie art. 45 ust. 1 u.k.k., który wylicza postanowienia, które umowa powinna określać. Należy zatem wywnioskować, iż jego naruszenie może polegać li tylko na sytuacji, gdy w danej umowie nie zamieszczono któregoś z tych postanowień lub postanowienie to zostało błędnie określone. Ideą wprowadzenia w u.k.k. obowiązku informacyjnego skorelowanego z surową sankcją kredytu darmowego, było założenie, by konsument mógł ocenić tak ryzyko związane z danym instrumentem finansowym, jak i ocenić konkurencyjność danego produktu, a zatem by mógł podjąć świadomą decyzję co do dokonania określonej transakcji kredytowej z bankiem. Zauważyć należy przy tym, iż zgodnie z art. 29 ust. 3 u.k.k., umowa powinna być sformułowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały. Z art. 45 ust. 1 u.k.k. nie wynika zaś, by naruszenie art. 29 ust. 3 u.k.k. przez kredytodawcę łączyło się z możliwością zastosowania sankcji kredytu darmowego. Oczywiście Sąd miał przy tym na względzie, iż treść stosunku prawnego winna być przez strony ukształtowana w sposób jednoznaczny i zrozumiały jednak istotne było, czy w przypadku niejasności postanowień umowy czy jej niejednoznaczności możliwe jest zastosowanie sankcji – w tym przewidzianej w art. 45 ustawy. W piśmiennictwie wskazuje się, iż wyłącznie brak zamieszczenia określonych w art. 30 konkretnych punktach elementów, może prowadzić do zastosowania sankcji kredytu darmowego (K. R. W., O. Ł., Tytuł: Karty płatnicze w Polsce, Opublikowano: (...) 2012, monografia). W ocenie Sądu sankcja kredytu darmowego nie powstaje, gdy kredytodawca naruszył obowiązek, którego źródłem jest przepis niewymieniony w art. 45 ust. 1 u.k.k., tj. inne postanowienie ustawy, zasady współżycia społecznego lub ustalone zwyczaje. Katalog przepisów określonych w art. 45 ust. 1 u.k.k. ma charakter zamknięty i ze względu na wyjątkowy, sankcyjny charakter regulacji, nie podlega wykładni rozszerzającej ani wnioskowaniu per analogiam.

W efekcie stwierdzić należy, iż nawet gdy dane postanowienia umowy wymienione w art. 30 u.k.k. są zredagowane w sposób niejasny i budzący wątpliwości, to nie ma podstaw, aby stosować sankcję z art. 45 ust. 1 u.k.k., chyba że stopień niepewności, czy niejasności wyklucza możliwość uznania, że dane uregulowanie umowne niesie za sobą w ogóle jakąkolwiek informację. Tym samym nie każde naruszenie obowiązku informacyjnego, skutkuje sankcją kredytu darmowego, a tylko takie w których pojawia się element nieuczciwego (nierzetelnego) postępowania wobec konsumenta. Ocena czy informacja jest nieprawdziwa, musi zasadzać się jednak na wcześniejszym uznaniu, że dana kwestia jest jednoznacznie oceniana i ocenienie jej w inny sposób, stanowi o niedochowaniu należytej staranności (przy uwzględnieniu profesjonalnego charakteru powoda). Pamiętać przy tym należy, że chodzi tu o obowiązek informacyjny, tj. aby klient miał pełną informację, która przede wszystkim pozwoli mu na ocenę wysokości jego zobowiązania oraz na porównanie oferty z ofertami innych kredytodawców. W przypadkach w których nastąpiło tylko pozorne, ściśle formalne naruszenie przepisów ustawy, a także w razie pomyłek technicznych (tzw. literówek, które mogły zniekształcić nazwę czy adres kredytodawcy), jak również do oczywistych omyłek o charakterze czysto rachunkowym, a nawet do błędów w obliczeniach kosztów kredytu powstałych nieintencjonalnie, lecz wskutek niesprawności urządzenia liczącego, sankcja kredytu darmowego nie powinna być stosowana.

W świetle powyższego, w ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie nie zaktualizowały się określone w art. 45 ust. 1 u.k.k. przesłanki do złożenia w imieniu pożyczkobiorcy oświadczenia o skorzystaniu z sankcji kredytu darmowego, a w związku z tym pozwany nie nabył do pożyczkodawcy żadnych roszczeń, jakie mogłyby po jego stronie powstać w przypadku skutecznego złożenia takiego oświadczenia. Podanie w umowie błędnie całkowitej kwoty pożyczki nie spowodowało żadnych negatywnych następstw dla konsumenta, albowiem pozaodsetkowe koszty kredytu zostały wyliczone przy uwzględnieniu prawidłowej całkowitej kwoty pożyczki. Na skutek naruszenia obowiązku informacyjnego pozwany nie został obciążony żadnymi dodatkowymi opłatami niezgodnymi z ustawą o kredycie konsumenckim.

Złożone przez pozwanego oświadczenie o sankcji kredytu darmowego nie mogło zostać uznane za skuteczne również z tego względu, że zostało skierowane do powoda dopiero w dniu 9 czerwca 2023 r. , czyli po ponad roku od wykonania przedmiotowej umowy przez powoda, co jest sprzeczne z celem wprowadzonego w art. 45 ust. 5 u.k.k. ograniczenia czasowego do skorzystania z sankcji kredytu darmowego.

W tym miejscu wskazać należy, iż konsument, który chce skorzystać z tego uprawnienia, musi złożyć kredytodawcy pisemne oświadczenie o zamiarze skorzystania z sankcji kredytu darmowego. Jednakże zgodnie z ust. 5 ww. przepisu uprawnienie to wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy. Przez wykonanie umowy należy natomiast rozumieć dzień wykonania umowy przez kredytodawcę, czyli dzień przekazania kwoty kredytu kredytobiorcy. Przyjęcie innego rozumienia wykonania umowy unicestwiałoby cel powołanego przepisu, gdyby bowiem wygaśnięcie uprawnienia sankcji kredytu darmowego zależało od wykonania umowy przez kredytobiorcę (konsumenta), mógłby on przez celowe niewykonywanie umowy odwlekać upływ tego terminu. Zaznaczyć należy, iż celem wprowadzonego przez ustawodawcę terminu prekluzyjnego, była chęć uporządkowania i stabilizacji obrotu przez wykluczenie sytuacji, w których możliwość powołania się na sankcję kredytu darmowego – i tym samym zmiana treści zobowiązania – trwałyby w nieskończoność, pozbawiając kredytodawcę pewności, co do kształtu relacji łączącej go z konsumentem (tak: M. Grochowski, komentarz do art. 45 [w:] K. Osajda (red.), Ustawa o kredycie konsumenckim. Komentarz, Wyd. 2, Warszawa 2019, Nb 20). Gdyby bowiem przyjąć, że brak spłaty zobowiązania wobec kredytodawcy po skutecznym wypowiedzeniu umowy oznacza, że konsument nadal nie wykonał umowy, a zatem jego prawo do skorzystania z art. 45 u.k.k. nie wygasło, to mógłby on przez dalsze niewykonywanie umowy w ten sposób przesuwać termin wygaśnięcia tego uprawnienia.

Z tych względów podniesiony przez pozwanego zarzut sankcji kredytu darmowego, należało uznać za całkowicie bezzasadny.

Z równie nietrafiony uznać należało podniesiony przez pozwanego zarzut nieważności umowy pożyczki z dnia 19 stycznia 2022 r. z uwagi obejście przepisów o pozaodstekowych kosztach kredytu tj. art. 36c ustawy o kredycie konsumenckim, wobec powiązań i zależności powodowej spółki z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

W tym miejscu wskazać należy, iż zgodnie z art. 36c ustawy o kredycie konsumenckim (Dz.U.2019.1083 t.j.) w brzmieniu obowiązującym w dacie zawarcia przedmiotowej umowy, z której powód wywodzi przedmiotowe roszczenie o zapłatę , w przypadku udzielenia przez kredytodawcę konsumentowi, który nie dokonał pełnej spłaty kredytu, kolejnych kredytów w okresie 120 dni od dnia wypłaty pierwszego z kredytów:

1) całkowitą kwotę kredytu, dla celów ustalenia maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu, o której mowa w art. 36a, stanowi kwota pierwszego z kredytów;

2) pozaodsetkowe koszty kredytu obejmują sumę pozaodsetkowych kosztów wszystkich kredytów udzielonych w tym okresie.

Reguły wyznaczone w art. 36c znajdują zastosowanie, tylko wtedy, gdy kolejne kredyty zostały udzielone konsumentowi przez tego samego kredytodawcę, od którego konsument otrzymał pierwotny kredyt.

Mając na względzie powyższe oraz fakt, iż pożyczki z dnia 19 stycznia 2022 r. Nr (...) i z dnia 17 grudnia 2021 r. Nr (...), nie zostały udzielone pozwanemu przez tego samego pożyczkodawcę, tym samym nie doszło do naruszenia art. 36c ustawy. Powód nie wykazał również aby doszło do działania w celu obejścia powyższego artykułu czy też innych przepisów o maksymalnych pozaodsetkowych kosztach.

Zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu, to pozwany miał obowiązek (art. 6 k.c.) wykazać okoliczności uzasadniające działanie w celu obejścia przepisu art. 36c ustawy o kredycie konsumenckim, wobec podniesionego przez niego zarzutu w tym zakresie, któremu to ciężarowi dowodowemu nie sprostał. W rzeczywistości ograniczył się jedynie do lakonicznego stwierdzenia, iż powód i (...) z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., są spółkami ze sobą powiązanymi i zależnymi od siebie, nie przedstawiając jednak żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń w tym zakresie. Stosownie do brzmienia art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Należy przyjąć, że strona ma obowiązek wyraźnego powołania konkretnego środka dowodowego. W tym miejscu wskazać należy, iż ciężar udowodnienia faktu, o którym mowa w treści powołanego przepisu art. 6 k.c., należy w tym przypadku rozumieć z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu stosownymi dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności. Wbrew twierdzeniom strony pozwanej z odpisów KRS powoda oraz pierwotnego pożyczkodawcy nie wynika powiązanie osobowo- kapitałowe w/w spółek. Sama zaś okoliczność, iż w imieniu obu spółek działa ten sam pośrednik kredytowy nie jest wystarczająca do stwierdzenia takich powiązań.

Niezależnie od powyższej argumentacji, mając na względzie, iż pozwany winien być uznany za konsumenta w rozumieniu art. 22 ¹ k.c., stosownie do brzmienia art. 117 § 2 ¹ k.c. w brzmieniu aktualnym, należało z urzędu ocenić kwestię zasadności roszczenia dochodzonego przez powoda również przez pryzmat przedawnienia roszczenia, a co za tym idzie ustalić: termin przedawnienia dla przedmiotowego roszczenia, kiedy roszczenie stało się wymagalne, jak również czy miało miejsce przerwanie biegu terminu przedawnienia przez czynność przed sądem lub organem powołanym do egzekwowania roszczeń danego rodzaju przedsięwziętą bezpośrednio w celu zaspokojenia tego roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.), zaś w sytuacji, gdy przerwanie biegu przedawnienia faktycznie nastąpiło - od kiedy rozpoczęło ono swój bieg na nowo (art. 124 k.c.). Dopiero ustalenie powyższych okoliczności pozwoliłoby na ocenę zasadności roszczenia strony powodowej.

Zgodnie z treścią art. 117 § 1 k.c. roszczenia majątkowe, co do zasady ulegają przedawnieniu. Stosownie do brzmienia art. 118 k.c., termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz świadczeń okresowych wynosi trzy lata. Skoro powód jako źródło swojego roszczenia wskazuje umowę pożyczki zawartą z pozwaną, tym samym należność z niej wynikająca ma charakter świadczenia związanego z działalnością gospodarczą prowadzoną przez powoda i przedawnia się z upływem lat trzech. Stosownie do brzmienia art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Roszczenie staje się wymagalne z nadejściem momentu, w którym świadczenie ma być spełnione. Wymagalność roszczenia należy łączyć z nadejściem ostatniego dnia pozwalającego dłużnikowi spełnić świadczenie zgodnie z treścią zobowiązania (por. wyrok SN z 3.02.2006 r., I CSK 17/05). Wobec brzmienia art. 123 § 1 pkt 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia, przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje oraz przez wszczęcie mediacji. Po każdym przerwaniu biegu terminu przedawnienia, biegnie on na nowo. W razie przerwania przedawnienia przez czynność w postępowaniu przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym albo przez wszczęcie mediacji, przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone (art. 124 § 1 i 2 k.c.)

Mając na względzie powyższe oraz fakt, iż termin spłaty pożyczki został określony na 18 lutego 2022 r., tym samym roszczenie wynikające z łączącej strony umowy stało się wymagalne z dniem 19 lutego 2022 r., a pozew o zapłatę przedmiotowego roszczenia - w elektronicznym postępowaniu upominawczym został wniesiony przez powoda w dniu 22 maja 2023 r., wobec powyższego trzyletni termin przedawnienia roszczenia jeszcze nie upłynął - mając na względzie, iż pozew w sprawie niniejszej został wniesiony w dniu 24 sierpnia 2023 r.

Konstatując Sąd doszedł do przekonania, że roszczenie powoda względem pozwanego we wskazanej w pozwie wysokości powstało i stało się wymagalne. Pozwany zaś w żaden sposób nie udowodnił, że roszczenie to wygasło lub, że w jakikolwiek inny sposób nie może zostać zrealizowane.

Mając na względzie powyższe na podstawie wyżej powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4257,44 zł wraz z odsetkami:

-umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od kwoty 2941,55 zł od dnia 22 maja 2023 roku do dnia zapłaty;

-ustawowymi za opóźnienie od kwoty 709, 97 zł od dnia 22 maja 2023 roku do dnia zapłaty;

-ustawowymi za opóźnienie roku od kwoty 605, 92 zł od dnia 22 maja 2023 roku do dnia zapłaty.

W przedmiocie odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. zgodnie, z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (art. 481 § 2).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na koszty procesu złożyły się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 400 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł ustalone w stawce minimalnej zgodnie z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2023.1964 t.j.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17zł, o czym orzeczono jak w punkcie II wyroku.

sędzia Ewa Włoch-Tutak

z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanej przez PI o czym zawiadomić.

sędzia Ewa Włoch-Tutak

K. dnia 25 marca 2024r.