Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kozienicach

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 lipca 2023 r. /koperta – k. 35/ powód Ł. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w D. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 10 410 zł, tytułem zapłaty w tym:

- kwoty 1000 zł tytułem odszkodowania za uszkodzenie pojazdu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 3 czerwca 2022 r. do dnia zapłaty;

- kwoty 7342,61 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 19 sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty;

- kwoty 2066,40 zł tytułem zwrotu kosztów parkowania pojazdu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 19 sierpnia 2022 r. do dnia zapłaty

oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wywodził, iż w dniu 5 maja 2020 r. miała miejsce kolizja drogowa w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) kierowany przez B. S.. W chwili zaistnienia przedmiotowego zdarzenia jego sprawca ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.. W toku prowadzonego postępowania likwidacyjnego szkoda w w/w pojeździe została zakwalifikowana jako całkowita. Z tego tytułu pozwany wypłacił poszkodowanemu odszkodowanie w kwocie 3500 zł. Mając na względzie, iż pojazd O. (...) na skutek przedmiotowego zdarzenia był niejezdny, poszkodowany skorzystał z przysługującego mu prawa wynajmu pojazdu zastępczego i zawarł z powodem umowę najmu, dokonując równocześnie cesji wierzytelności z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego. Stawka dobowa najmu został ustalona na kwotę 160 zł/brutto (130,08 zł/netto). Za usługę została wystawiona faktura VAT na kwotę łączną 11 999,88 zł/brutto obejmująca koszty najmu pojazdu zastępczego za okres 130 dni najmu, koszty holowania pojazdu na kwotę 492 zł/brutto oraz koszty parkowania pojazdu (w okresie od 5 maja (...). do 19 lipca 2022 r.) na kwotę 3690 zł. W toku prowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany przyznał i wypłacił powodowi odszkodowanie w kwocie 4657,27 zł, tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego - weryfikując długość okresu najmu do 33 dni oraz wysokość stawki dobowej najmu począwszy od dnia 12 maja 2022r. do kwoty 112 zł/netto tj. 137,76 zł/brutto, uznając za uzasadnione zastosowanie stawki dobowej najmu w wysokości zastosowanej przez powoda przez okres pierwszych 7 dni najmu. Nadto przyznał powodowi odszkodowanie za koszty holowania podjazdu w całości oraz parkowania pojazdu w kwocie 1623,60 zł weryfikując długość okresu parkowania pojazdu uzasadnionego procesem likwidacji szkody do 33 dni, weryfikując równocześnie wysokość stawki dobowej parkowania do kwoty 49,20 zł, odmawiając wypłaty odszkodowania w pozostałym zakresie, jako w znacznym stopniu zawyżonego /pozew – k. 4-13/.

Pozwany uznał powództwo w zakresie żądania kwoty 1000 zł tytułem odszkodowania za szkodę całkowitą w pojeździe, wnosząc o jego oddalenie w pozostałym zakresie i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie zakwestionował zasadność żądania pozwu w zakresie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz kosztów parkowania pojazdu, ponad przyznane w toku postępowania likwidacyjnego odszkodowanie, jako w znacznym stopniu zawyżonych, a nadto zasadność i celowość korzystania z parkingu pokolizyjnego ponad uznany okres, kwestionując konieczny i uzasadniony okres najmu wskazany przez stronę powodową, podnosząc iż w rzeczywistości wynosił on 33 dni, nie kwestionując przy tym rynkowości stawki dobowej najmu pojazdu zastępczego oraz wysokości stawki dobowej parkowania pojazdu. Argumentując podniósł, iż poszkodowany swoim zachowaniem tj. nieskorzystaniem z propozycji bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego u podmiotów współpracujących z pozwanym bez jakiejkolwiek uzasadnionej przyczyny, naruszył obowiązek współdziałania w zakresie minimalizacji rozmiarów szkody, co tym samym wyłącza odpowiedzialność pozwanego w tym względzie, ponad przyznane w toku postepowania likwidacyjnego odszkodowanie. /odpowiedź na pozew – k. 40-49/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 5 maja 2022 r., w miejscowości S., gmina P. miała miejsce kolizja drogowa w wyniku której, uszkodzeniu uległ pojazd marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność B. S. /okoliczność bezsporna/.

W chwili zaistnienia przedmiotowego zdarzenia jego sprawca, ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. /okoliczność bezsporna/.

Z uwagi na powstałe na skutek przedmiotowego zdarzenia uszkodzenia w pojeździe marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...)- w/w pojazd był niejezdny, konieczne było jego holowanie z miejsca zdarzenia na parking strzeżony prowadzony przez Ł. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w D., przez którego również została zrealizowana usługa holowania pojazdu O. (...) o numerze rejestracyjnym (...). /zeznania powoda – k. 103v-104/.

W dniu 5 maja 2022 r. B. S. zawarł z Ł. K. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) w D., umowę bezgotówkowego najmu pojazdu zastępczego. Na jej podstawie w okresie od 5 maja 2022 r. do 19 lipca 2022 tj. łącznie przez 75 dni, B. S. korzystał z pojazdu zastępczego marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Stawka dobowa najmu pojazdu zastępczego przyjęta w umowie wynosiła 160 zł/brutto za każdą rozpoczętą dobę najmu. Zwrot pojazdu nastąpił w dniu 19 lipca 2022 r. /umowa najmu pojazdu z dn. 05.05.2022 r. – k. 27/. Pojazd zastępczy był niezbędny B. S. w czynnościach dnia codziennego, min. do dojazdów do pracy, do lekarza. / oświadczenie dotyczące celowości wynajęcia samochodu zastępczego – k. 26/.

Zgłoszenie szkody w pojeździe nastąpiło w dniu 12 maja 2022 r. / potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia szkody – k. 52, k. 58-59, formularz zgłoszenia szkody - k. 53-57 /.

W formularzu zgłoszenia szkody zgłaszający szkodę w imieniu poszkodowanego B. S., Ł. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w D. został poinformowany o możliwości bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego za pośrednictwem podmiotów współpracujących z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W.. Równocześnie wskazano, iż w celu zawarcia umowy najmu pojazdu zastępczego odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego, należy się skontaktować z infolinią (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. pod wskazanym numerem telefonu, informując równocześnie, że w przypadku nieskorzystania z oferty najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela, stawka najmu pojazdu zastępczego zostanie zweryfikowana do kwoty 112 zł/netto za dobę dla klasy pojazdu D. /formularz zgłoszenia szkody – k. 53-57/

Następnie w korespondencji e-mailowej z dnia 12 maja 2022 r. i 18 maja 2022 r. kierowanej do B. S. reprezentowanego przez Ł. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w D., (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. ponownie poinformowało o możliwości bezpłatnego najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego za pośrednictwem podmiotów współpracujących z (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w W. wskazując równocześnie, że w przypadku nieskorzystania z oferty najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela, stawka najmu pojazdu zastępczego zostanie zweryfikowana do kwoty 112 zł/netto za dobę dla klasy pojazdu D /korespondencja e-mailowa z dn. 12.05.2022 r. i 18.05.2022 r. – k. 60-62 /

W toku prowadzonego postępowania likwidacyjnego, decyzją z dnia 2 czerwca 2022 r. szkoda w pojeździe O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), została zakwalifikowana jako całkowita, wobec faktu iż koszt naprawy pojazdu przekroczył jego wartość rynkową przed szkodą / decyzja z dn. 02.06.2022 r. – k. 20-21/.

Na podstawie decyzji z dnia 2 czerwca 2022 r., (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. przyznało Ł. K. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) w D., odszkodowanie za szkodę całkowitą w pojeździe O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) w kwocie 3500 zł, ustalone metodą różnicową pomiędzy wartością rynkową pojazdu przed szkodą - wyrażającą się kwotą 4700 zł, a wartością pozostałości wyrażającą się kwotą 1200 zł wraz ofertą sprzedaży pozostałości. /decyzja z dn. 02.06.2022 r. – k. 20-21/

W dniu 28 lipca 2022 r. Ł. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w D., wniósł odwołanie od powyższej decyzji domagając się dopłaty odszkodowania w tym zakresie, poprzez podniesienie wartości rynkowej przedmiotowego pojazdu, wskazując iż aktualna średnia wartość rynkowa pojazdu to 7000 zł. Równocześnie poinformował o dokonanym w dniu 19 lipca 2022 r. przez B. S., zakupie pojazdu. /korespondencja e-mail z dn. 28.07.2022 r. – k. 22/.

W odpowiedzi na powyższe (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. podtrzymało swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie, odmawiając wypłaty odszkodowania w pozostałam zakresie /decyzja z dn. 26.08.2022 r. – k. 23-24/.

W dniu 23 lipca 2022 r. Ł. K. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w D. wystawił B. S. fakturę VAT Nr (...) na kwotę łączną 16 181,88 zł na którą to kwotę składały się: koszt najmu pojazdu zastępczego przez okres 75 dni w kwocie 11 999,88 zł/brutto (stawka dobowa 160 zł/brutto), koszt holowania pojazdu w kwocie 492 zł/brutto oraz parkowania pojazdu przez okres 75 dni w kwocie 3690 zł/brutto (stawka dobowa – 49,20 zł/brutto) /faktura VAT Nr (...) – k. 25/.

Decyzją z dnia 18 sierpnia 2022 r. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. przyznało Ł. K. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) w D. odszkodowanie w kwocie łącznej 6772,87 zł/brutto obejmujące refundację: kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 4657,27 zł/brutto w oparciu o zweryfikowaną fakturę Nr (...) uznając za uzasadniony okres najmu w zakresie 33 dni oraz weryfikując wysokość stawki dobowej najmu pojazdu zastępczego zastosowanej przez powoda począwszy od dnia 12 maja 2022r. do kwoty 112 zł/netto tj. 137,76 zł/brutto, uznając za uzasadnione zastosowanie stawki dobowej najmu w wysokości zastosowanej przez powoda tj. 130,08 zł/netto (160 zł/brutto) przez okres pierwszych 5 dni najmu; kosztów holowania uszkodzonego pojazdu w kwocie 492 zł/brutto; kosztów parkowania pojazdu w kwocie 1623,60 zł - weryfikując uzasadniony okres parkowania do 33 dni, uznając za uzasadnione zastosowanie stawki dobowej parkowania pojazdu w wysokości przyjętej w fakturze VAT Nr (...) tj. 49,20 zł, odmawiając wypłaty odszkodowania w pozostałym zakresie jako w znacznym stopniu zawyżonego /decyzja z dnia 18.08.2022 r. – k. 29/.

Umową cesji wierzytelności z dnia 23 lutego 2023 r. B. S. przelał na rzecz Ł. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w D., przysługującą mu wobec (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. wierzytelność względem sprawcy szkody oraz jego ubezpieczyciela z tytułu naprawy pojazdu O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), holowania, parkowania pojazdu oraz najmu pojazdu zastępczego, wynikającą z likwidacji szkody Nr (...).01 powstałej w związku ze zdarzeniem komunikacyjnym z dnia 5 maja 2020 r. / umowa cesji wierzytelności z dnia 23.02.2023 r. – k. 32/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dowodów z dokumentów, albowiem nie budziły one wątpliwości Sądu co do swej autentyczności, nadto nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania, jak również nie zostały w ocenie Sądu przytoczone w celu obejścia prawa. Nadto do ustaleń faktycznych poczynionych w niniejszej sprawie przyczyniły się również zeznania powoda /k. 103v-104/ w zakresie, w jakim korespondowały z zebranym sprawie materiałem dowodowym.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało częściowemu uwzględnieniu.

Powód swe roszczenie wobec pozwanego TU, wywodził z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych jaką pozwany objął posiadacza pojazdu, będącego sprawcą szkody w pojeździe poszkodowanego.

W przedmiotowej sprawie sama zasada odpowiedzialności pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. za skutki zdarzenia z dnia 5 maja 2022 r., jak również okoliczność objęcia ochroną ubezpieczeniową sprawcy kolizji, nie były sporne pomiędzy stronami, zatem zbędne są szersze rozważania w tym zakresie. Zaznaczyć jednak należy, iż podstawę odpowiedzialności pozwanego stanowi art. 822 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Stosownie zaś do brzmienia art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2018.473 t.j.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.

Cechą charakterystyczną ubezpieczeń OC jest akcesoryjny charakter odpowiedzialności ubezpieczyciela. Akcesoryjność ta polega na tym, że ubezpieczyciel odpowiada tylko wtedy i tylko w takim zakresie w jakim odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczony sprawca.

Podstawową zatem przesłanką decydującą o zasadności roszczeń poszkodowanego jest wykazanie, że w jego majątku na skutek kolizji doszło do uszczerbku podlegającego naprawieniu w drodze zapłaty określonej sumy pieniężnej przez towarzystwo ubezpieczeniowe. Stosownie bowiem do brzmienia art. 361 k.c. naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W świetle art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do roszczenia w pieniądzu. Wobec powyższego w wyniku wystąpienia zdarzenia drogowego względnie kolizji, zgodnie z zasadą pełnej kompensaty poniesionej szkody (art. 361 § 2 k.c.), poszkodowany może domagać się od towarzystwa ubezpieczeń, odszkodowania obejmującego koszty naprawy pojazdu oraz koszty pokrycia wszelkich innych szkód, powstałych na skutek wystąpienia zdarzenia, których poszkodowany nie musiałby ponosić, gdyby szkoda nie zaistniała.

W tym miejscu wskazać należy, iż utrata możliwości korzystania z rzeczy wskutek jej zniszczenia stanowi szkodę majątkową. W piśmiennictwie podkreśla się, że normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest bardzo często niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, nie tylko w sytuacji jego uszkodzenia, ale również zniszczenia.

Zgodnie z ugruntowanym w orzecznictwie poglądem, na szkodę majątkową, do której naprawienia zobowiązany jest ubezpieczyciel, nie składa się jedynie koszt naprawy uszkodzonego pojazdu, ale również koszt wynajmu pojazdu zastępczego w zakresie, w jakim pozostaje on w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wyrządzającym szkodę (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2003 r., IV CKN 1916/00, uchwała Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11). Konieczność wynajęcia samochodu zastępczego na okres likwidacji szkody pozostaje w zakresie adekwatnego związku przyczynowego z wypadkiem, który uniemożliwił poszkodowanemu korzystanie z dotychczasowego środka transportu. Brak możliwości użytkowania samochodu własnego ze względu na jego uszkodzenie w wypadku, implikuje konieczność wynajęcia innego pojazdu. Najem taki jest ewidentnie powiązany ze zdarzeniem, które leży u podstaw odpowiedzialności odszkodowawczej i jako zwykłe jego następstwo, winien zostać zwrócony poszkodowanemu w postaci równowartości czynszu, który musiał on zapłacić za najem pojazdu zastępczego. Zgodnie z uchwałą 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 r. (sygn. akt III CZP 5/11, Lex nr 1011468), odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego nie służącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki za najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż za szkodę podlegającą naprawieniu przez ubezpieczyciela można uznać jednak tylko koszty niezbędne, ekonomicznie uzasadnione i rzeczywiście poniesione przez poszkodowanego na najem pojazdu zastępczego. Okres najmu pojazdu winien zatem obejmować jedynie czas konieczny i niezbędny do naprawy samochodu uszkodzonego w wypadku komunikacyjnym, zaś przy szkodzie całkowitej – czas niezbędny do nabycia nowego pojazdu. W judykaturze podnosi się, iż w każdym przypadku ocenić należy, czy wydatek był niezbędny dla korzystania z innego pojazdu w takim samym zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swego środka transportowego, gdyby mu szkody nie wyrządzono (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 października 2015 r., I ACa 185/15). Świadczenie ubezpieczyciela ma bowiem charakter odszkodowawczy i nie powinno przewyższać wysokości poniesionej szkody. Wydatkiem niezbędnym i celowym, jest wydatek poniesiony na korzystanie z innego pojazdu w takim zakresie, w jakim poszkodowany korzystałby ze swojego środka lokomocji, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Wydatki ekonomicznie uzasadnione, to wydatki za najem pojazdu zasadniczo o podobnej klasie do pojazdu uszkodzonego lub zniszczonego poniesione w oparciu o stawki czynszu najmu, które obowiązują na rynku lokalnym, w czasie naprawy pojazdu mechanicznego lub do czasu nabycia nowego pojazdu (w przypadku szkody całkowitej).

Poniesienie kosztów najmu pojazdu zastępczego nie jest warunkiem skutecznego domagania się tych kosztów. Poszkodowany musi jedynie wykazać, iż faktycznie korzystał z pojazdu zastępczego. Tak więc dochodzenie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego, nie jest uzależnione od faktycznego opłacenia kosztów najmu pojazdu zastępczego, ale od wykazania uszczerbku w majątku w związku z korzystaniem z pojazdu zastępczego. Uszczerbek w majątku w związku z korzystaniem z pojazdu zastępczego powstaje zaś nie tylko w sytuacji opłacenia faktury za najem tego pojazdu, ale także wówczas, kiedy została wystawiona ta faktura, bowiem w tej sytuacji w majątku powstają pasywa. (uchwała SN z dnia 17.11.2011 r. III CZP 5/11).

W przedmiotowej sprawie sama zasada odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia z dnia 5 maja 2022 r., okoliczność objęcia ochroną ubezpieczeniową sprawcy kolizji, jak również wysokość wypłaconego w toku postępowania likwidacyjnego na rzecz powoda odszkodowania (z tytułu szkody całkowitej w pojeździe w zakresie kwoty 3500 zł, najmu pojazdu zastępczego w zakresie kwoty 4657,27 zł/brutto oraz kosztów parkowania pojazdu w kwocie 1623,60 zł), w tym rynkowości zastosowanej przez powoda stawki dobowej najmu oraz wysokości stawki dobowej parkowania pojazdu, nie były sporne pomiędzy stronami, zatem zbędne są szersze rozważania w tym zakresie. Spór sprowadzał się zaś do oceny zasadności roszczenia dochodzonego przez powoda we wskazanej w pozwie wysokości, wobec zakwestionowania przez pozwanego wskazanego przez powoda koniecznego i uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego oraz uzasadnionego okresu parkowania pojazdu. Kwestią sporą pozostawała ponadto zasadność obniżenia przez pozwanego dobowej stawki najmu pojazdu zastępczego od dnia zgłoszenia szkody wobec zgłoszonego zarzutu przyczynienia się pozwanego do zwiększenia rozmiarów szkody.

W świetle powyższego merytoryczne rozpoznanie sprawy ograniczało się do rozpoznania żądania powoda w zakresie zasądzenia na jego rzecz dalszej części odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego w kwocie 7342,61 zł oraz kosztów parkowania pojazdu w kwocie 2066,40 zł, mając na względzie, iż pozwany uznał żądanie pozwu w zakresie kwoty 1000 zł, tytułem odszkodowania za szkodę całkowitą w pojeździe.

Odnosząc się do kwestii uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego, wobec podniesionego przez pozwanego zarzutu jego zawyżenia (jak wskazał pozwany decyzja o zakwalifikowaniu szkody w pojeździe jako całkowitej została wydana już w dniu 2 czerwca 2022 r., tym samym uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego obejmował okres od dnia powstania szkody tj. od dnia 5 maja 2022 r. do 10 maja 2022 r. i od dnia 12 maja 2022 r. do dnia 9 czerwca 2022 r., tj. do dnia zakwalifikowania szkody w pojeździe jako całkowitej oraz dodatkowych 7 dni organizacyjnych), wskazać należy iż ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na powodzie. Jak wynika z treści żądania pozwu konieczny i uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 75 dni i obejmował okres od dnia 5 maja 2022 r. do 19 lipca 2022r., tj. do dnia zakupu pojazdu przez poszkodowanego.

Mając na względzie powyższe oraz fakt, iż szkoda w pojeździe marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), została zakwalifikowana jako całkowita. W takiej sytuacji w zakres szkody pozostającej w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodowym należało zaliczyć koszty najmu pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie od zawiadomienia poszkodowanego o sposobie likwidacji szkody, tj. zakwalifikowaniu jej jako szkody całkowitej oraz dodatkowych 7 dni organizacyjnych na zakup pojazdu.

Zgodnie bowiem ze stanowiskiem SN - uchwała z dnia 22 listopada 2013 r. sygn. akt III CZP 76/13 „w przypadku tzw. szkody całkowitej, tj. uszkodzenia pojazdu w stopniu wyłączającym możliwość jego naprawy, albo jeżeli koszt naprawy pojazdu jest znacznie wyższy od jego wartości przed uszkodzeniem, świadczenie pieniężne ubezpieczyciela obejmuje kwotę odpowiadającą różnicy wartości pojazdu sprzed i po wypadku ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2002 r., V CKN 903/00, OSNC 2003, nr 1, poz. 15). W takim przypadku należy przyjąć, że w zakres szkody pozostającej w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodzącym wchodzą koszty najmu pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia nowego pojazdu. Ustalenie, jakie skutki pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze zderzeniem szkodzącym następuje przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego oraz - niekiedy - zasad nauki, a także na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1273/00, "Izba Cywilna" 2002, nr 12, s. 40 oraz z dnia 8 września 2004 r., IV CK 672/03, niepubl.). W świetle zasad doświadczenia życiowego, nabycie nowego pojazdu wymaga podjęcia określonych czynności organizacyjnych przy uwzględnieniu obowiązku poszkodowanego podejmowania czynności zmierzających do zapobieżenia zwiększaniu rozmiaru szkody. Ustalenie czasu niezbędnego na nabycie nowego pojazdu ma charakter obiektywny i jest niezależne od posiadania przez poszkodowanego środków pieniężnych - w tym pochodzących z wypłaty odszkodowania obejmującego różnicę wartości pojazdu sprzed i po zdarzeniu szkodzącym - na kupno nowego pojazdu. Dla ustalenia czasu niezbędnego do nabycia pojazdu istotne znaczenie ma czas zawiadomienia poszkodowanego o sposobie likwidacji szkody przez zapłatę różnicy pomiędzy wartością pojazdu sprzed i po zdarzeniu szkodowym. Z tych względów nie zrywa adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem szkodowym a kosztami poniesionymi na najem pojazdu zastępczego przy tzw. szkodzie całkowitej, wypłata odszkodowania przez ubezpieczyciela obejmującego różnicę w wartości uszkodzonego pojazdu sprzed i po wypadku, jeżeli nastąpiła ona zanim nastąpił upływ czasu niezbędnego do nabycia przez poszkodowanego nowego pojazdu”. Jak wskazał Sąd Najwyższy w przywołanej uchwale, ustalenie czasu niezbędnego na nabycie nowego pojazdu ma charakter obiektywny i jest niezależne od posiadania przez poszkodowanego środków pieniężnych - w tym pochodzących z wypłaty odszkodowania obejmującego różnicę wartości pojazdu sprzed i po zdarzeniu szkodowym - na kupno nowego pojazdu. Istotne znaczenie ma natomiast data zawiadomienia poszkodowanego o sposobie likwidacji szkody przez zapłatę różnicy między wartością pojazdu przed i po zdarzeniu szkodowym.

W adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodowym, nie pozostają więc koszty najmu pojazdu zastępczego przez czas dłuższy niż za czas obiektywnie niezbędny do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku, ewentualnie za czas niezbędny do nabycia nowego pojazdu przez poszkodowanego. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, że celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego za rzeczywisty okres pozbawienia poszkodowanego możliwości korzystania z uszkodzonego w wypadku pojazdu, uzależnione są wyłącznie od czynników obiektywnych. Nie należą do nich możliwości finansowe poszkodowanego i posiadanie środków pieniężnych – w tym pochodzących z wypłaty odszkodowania. /por. wyrok SN z dnia 13.10.2022 r. sygn. akt II CSKP 524/22/

Przenosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy, wskazać należy, że istotne znaczenie dla ustalenia końcowej daty uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego oraz okresu świadczenia usługi parkingowej, ma data zawiadomienia poszkodowanego o sposobie likwidacji szkody jako tzw. szkody całkowitej, a nie data wypłacenia odszkodowania. Poszkodowany został poinformowany o likwidacji szkody w pojeździe jako tzw. szkody całkowitej decyzją z dnia 2 czerwca 2022r. W ocenie Sądu okres najmu pojazdu zastępczego oraz okres świadczenia usługi parkingowej pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą w pojeździe jeszcze przez okres 7 dni od tego dnia, tj. do dnia 9 czerwca 2023 r. Jak bowiem wskazał SN w uchwale z dnia 22 listopada 2013 r. III CZP 76/13 przyjęcie wykładni, że odszkodowanie może obejmować koszty najmu pojazdu zastępczego jedynie do chwili zapłaty odszkodowania prowadzi do istotnego pogorszenia sytuacji prawnej poszkodowanego posiadacza pojazdu, który poniósł tzw. szkodę całkowitą, w stosunku do posiadacza pojazdu, którego szkoda podlegałaby naprawieniu przez zwrot przez ubezpieczyciela kwoty niezbędnej do dokonania naprawy. W pierwszym przypadku poszkodowany mógłby jedynie żądać zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego tylko do czasu wypłaty odszkodowania, podczas gdy w drugim przypadku - jak się przyjmuje jednolicie w judykaturze - mógłby domagać się zwrotu poniesionych kosztów najmu pojazdu zastępczego za cały okres niezbędny do dokonania naprawy uszkodzonego pojazdu, w którym nie mógł korzystać z uszkodzonego pojazdu. Zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela powinien być bowiem powiązany z obiektywnym okresem potrzebnym do odtworzenia możliwości korzystania z rzeczy poprzez sprzedaż wraku uszkodzonego pojazdu i zakup innego pojazdu mechanicznego.

Reasumując, dokonując analizy powyższej osi czasu, Sąd uznał, iż uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wynosił 33 dni i obejmował przedział czasowy od dnia wystąpienia szkody w pojeździe, tj. od dnia 5 lutego 2022 r. do dnia 9 czerwca 2022 r. – tj. do dnia upływu 7 dodatkowych dni organizacyjnych liczonych od dnia zawiadomienia poszkodowanego o zakwalifikowaniu szkody jako całkowitej wraz z ofertą sprzedaży pozostałości (tj. od 5.05.2022 r. do 10.05.2022 r. i od 12.05.2022 r. do ), z wyłączeniem okresu od 10 do 12 maja 2022 r., mając na względzie, iż powód nie wykazał skąd wynikała nieuzasadniona zwłoka po stronie poszkodowanego w zakresie zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy kolizji dopiero w dniu 12 maja 2022r., a więc po siedmiu dniach od wystąpienia zdarzenia szkodowego. Odnosząc się zaś do kwestii uzasadnionego okresu świadczenia usługi parkingowej Sąd uznał, iż był on analogiczny, jak w przypadku uzasadnionego okresu najmu pojazdu zastępczego i obejmował okres od dnia 5 lutego 2022 r. do dnia 9 czerwca 2022 r. (z wyłączeniem okresu od 10 do 12 maja 2022 r.), tj. 33 dni.

W tym miejscu wskazać należy, iż powód nie wskazał na żadne okoliczności, uzasadniające zgłoszenie szkody dopiero po 7 dniach od wypadku. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, które Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni podziela, zgłoszenie szkody powinno nastąpić niezwłocznie. Zgodnie z uchwałą Sądu najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017r. sygn. akt III CZP 20/17 uznać należy, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to, czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana. Dodatkowo wskazać należy, iż szkoda jaka powstała w wyniku najmu pojazdu zastępczego ma daleko odmienny charakter, niż szkoda powstała w wyniku wypadku samego pojazdu związana z koniecznością przywrócenia pojazdu do stanu z przed szkody. To od zachowania poszkodowanego, który podejmuje decyzję o wynajmie samochodu zależy czy i kiedy wynajmie pojazd zastępczy, generując koszty, które zobowiązany jest ponieść ubezpieczyciel. Poszkodowany powinien więc niezwłocznie zawiadomić ubezpieczyciela o zachodzącej potrzebie skorzystania z pojazdu zastępczego i powinien to uczynić bezzwłocznie czyli bez zbędnej zwłoki. Opieszałość w zgłoszeniu szkody i konieczności skorzystania z samochodu zastępczego powoduje niczym nieuzasadnione przyczynienie się do wzrostu wartości wysokości szkody. Ubezpieczyciel obowiązany jest bowiem do zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego od momentu wynajęcia pojazdu. Niezwłoczne zaś zawiadomienie o szkodzie zakładu ubezpieczeń pozwala na szybsze podjęcie działań w celu oszacowania wysokości szkody i wypłaty odszkodowania co przekłada się bezpośrednio na czas trwania najmu pojazdu i wysokość kosztów z tym związanych. Mając na uwadze powyższe zasadnie, zdaniem Sądu strona pozwana skróciła uzasadniony czas najmu uznając za niecelowe i pozbawione ekonomicznego uzasadnienia wydatki na najem za okres 2 dni tj od dnia 10 do 12 maja 2022r.

W świetle powyższego uznać należało, iż wskazywany przez stronę powodową najem pojazdu zastępczego oraz parkowanie pojazdu przez okres kolejnych 42 dni, tj. do dnia 19 lipca 2022 r., wykraczał poza zakres odpowiedzialności pozwanego. Powód nie przedstawił, a Sąd w toku postępowania nie znalazł szczególnych okoliczności, które uzasadniałyby najem pojazdu zastępczego, czy korzystanie przez poszkodowanego z usługi parkowania pojazdu ponad wskazany okres. Skoro w ocenie powoda konieczny i uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego i parkowania pojazdu uszkodzonego w wyniku przedmiotowego zdarzenia wynosił 75 dni, winien on przedstawić dowody na poparcie swoich twierdzeń w tym zakresie, zgodnie z treścią art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c., któremu to ciężarowi dowodowemu nie sprostał. Bezkrytyczne ponoszenie kosztów wynajmowanego pojazdu zastępczego przez tak długi okres czasu tylko z tego względu, że poszkodowany dokonał zakupu pojazdu dopiero w dniu 19 lipca 2022r., tj. niemal półtora miesiąca od: zawiadomienia o zakwalifikowania szkody w pojeździe jako całkowitej i wypłaty odszkodowania (w dniu 3 czerwca 2022 r.), nie może zostać zakwalifikowane jako celowe i ekonomicznie uzasadnione zachowanie, pozostające w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem szkodowym.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Stosownie zaś do brzmienia art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Należy przyjąć, że strona ma obowiązek wyraźnego powołania konkretnego środka dowodowego. W orzeczeniu z dnia 17 grudnia 1996 r. (I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6–7, poz. 76) Sąd Najwyższy stwierdził, że przy rozpoznawaniu sprawy na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego zmienionych ustawą z dnia 1 marca 1996 r. o zmianie Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 189) rzeczą sądu nie jest zarządzanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też przeprowadzenie z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie ( art. 227 ) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Zasady wyrażone w art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. nie określają jedynie zakresu obowiązku zgłaszania dowodów przez strony, ale muszą być rozumiane przede wszystkim w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu co do tych okoliczności na niej spoczywał (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, LEX nr 8416).

Odnosząc się zaś do podniesionego przez pozwanego zarzutu braku współdziałania poszkodowanego w zakresie minimalizacji rozmiarów szkody – wobec nieskorzystania z oferty najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego, w pierwszej kolejności wskazać należy, że na ubezpieczycielu ciąży obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest natomiast celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji gwarancyjnej ubezpieczyciela. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 24 sierpnia 2017 roku (III CZP 20/17, OSNC 2018/6/56), jeśli ubezpieczyciel proponuje poszkodowanemu - we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów - skorzystanie z pojazdu zastępczego równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu albo zniszczonemu (zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu), zapewniając pełne pokrycie kosztów jego udostępnienia, a mimo to poszkodowany decyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te - w zakresie nadwyżki - będą podlegały indemnizacji tylko wtedy, gdy wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za celowe i ekonomicznie uzasadnione. Sąd Najwyższy wskazał, że jeżeli istotne warunki wynajmu proponowanego przez ubezpieczyciela (we współpracy z przedsiębiorcą wynajmującym pojazdy) czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw, by obciążać osoby zobowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które mogą wiązać się np. z koniecznością nieznacznie dłuższego oczekiwania na podstawienie pojazdu zastępczego proponowanego przez ubezpieczyciela. W ocenie Sądu Najwyższego konieczność dodatkowego kontaktu z ubezpieczycielem - w praktyce zwykle telefonicznego - nie może być przy tym uznana za niedogodność, która uzasadnia poniesienie wyższych kosztów najmu. Co więcej, należy uznać, że w ramach ciążącego na poszkodowanym obowiązku minimalizacji szkody i współdziałania z dłużnikiem (ubezpieczycielem) mieści się obowiązek niezwłocznego zasięgnięcia informacji co do tego, czy ubezpieczyciel może zaproponować poszkodowanemu pojazd zastępczy równorzędny uszkodzonemu (zniszczonemu). Nie ma to nic wspólnego z koniecznością poszukiwania przez poszkodowanego najtańszej oferty rynkowej najmu, nie jest bowiem istotne to czy propozycja ubezpieczyciela jest najtańsza, lecz to, że jest przez niego akceptowana. Podkreślić należy, że proponowana przez Sąd Najwyższy wykładnia nie eliminuje ani nie ogranicza przysługującej poszkodowanemu swobody wyboru kontrahenta, od którego najmie pojazd. Sprawia jedynie - ze względu na obowiązek zapobiegania zwiększeniu rozmiarów szkody - że zawierając umowę na mniej korzystnych warunkach od proponowanych przez ubezpieczyciela, poszkodowany będzie zmuszony ponieść część związanych z tym kosztów. Sąd Najwyższy trafnie wskazał, że w przypadku kosztów naprawy pojazdu służących bezpośrednio wyeliminowaniu już istniejącej szkody majątkowej, interes poszkodowanego podlega intensywniejszej ochronie, niż w przypadku wydatków na najem pojazdu zastępczego, które nie służą wyrównaniu szkody - utrata możliwości korzystania z rzeczy nie jest szkodą - lecz jedynie wyeliminowaniu negatywnych następstw majątkowych doznanych przez poszkodowanego w wyniku uszkodzenia (zniszczenia) pojazdu. W konsekwencji wymagania dotyczące pokrycia obu kategorii kosztów różnią się. O ile celowość i ekonomiczność wydatków służących bezpośrednio restytucji (naprawie pojazdu) jest kontrolowana co do zasady tylko w wąskich granicach określonych w art. 363 § 1 zd. 2 k.c., o tyle w przypadku kosztów służących wyeliminowaniu negatywnych następstw majątkowych - jest samoistną, podstawową przesłanką warunkującą zakwalifikowanie tych wydatków jako szkodę. Znaczenie tej różnicy uwidacznia się także w tym, że kompensacie podlegają jedynie rzeczywiście poniesione wydatki na najem pojazdu zastępczego, podczas gdy koszty naprawy pojazdu mogą być dochodzone jeszcze przed ich poniesieniem. Powyższe stanowisko znalazło akceptację zarówno w orzecznictwie sądów powszechnych (por. m.in. wyrok SO w Łodzi z dnia 18 czerwca 2019 roku, III Ca 514/19, LEX; wyrok SO w Suwałkach z dnia 5 lutego 2019 roku, I Ca 476/18, LEX; wyrok SO w Białymstoku z dnia 25 września 2018 roku, VII Ga 274/18, LEX; wyrok SO w Szczecinie z dnia 14 września 2018 roku, VIII Ga 370/18, LEX; wyrok SO w Łodzi z dnia 9 sierpnia 2018 roku, III Ca 524/18, LEX; ), w piśmiennictwie (por. m.in. Kowalewski Eugeniusz, Ziemiak Michał P., Cywilne prawo, zobowiązania, naprawienie szkody, najem pojazdu zastępczego przez poszkodowanego z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Glosa do uchwały SN z dnia 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17; Ozga Maciej, Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego. Glosa do uchwały SN z dnia 24 sierpnia 2017 r., III CZP 20/17), a także ma pełną aprobatę Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę.

W rozpatrywanym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, że pozwany zaproponował poszkodowanemu wynajęcie pojazdu zastępczego takiej klasy, jak pojazd uszkodzony w jednej ze współpracujących z nim wypożyczalni. Już w dniu zgłoszenia szkody, tj. w dniu 12 maja 2022 r. podczas wypełnienia formularza zgłoszenia szkody, poszkodowany został poinformowany o możliwości nieodpłatnego udostępnienia przez pozwanego pojazdu zastępczego na preferencyjnych warunkach od współpracujących z nim podmiotów, jak również że w przypadku nieskorzystania z oferty najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem ubezpieczyciela, stawka najmu pojazdu zastępczego zostanie zweryfikowana do kwoty 112 zł/netto (tj. 137,76 zł/brutto) za dobę dla klasy pojazdu D. Pomimo otrzymania powyższej informacji poszkodowany, nie zdecydował się na podjęcie kontaktu z wypożyczalnią współpracującą z ubezpieczycielem, celem zapoznania się z konkretną ofertą . Co oczywiste, w dniu zawarcia umowy z powodem tj. 5 maja 2022 r. poszkodowany nie mógł posiadać jakichkolwiek informacji odnośnie oferty ubezpieczyciela, skoro potwierdzenie zgłoszenia szkody przez pozwanego nastąpiło dopiero w dniu 12 maja 2022 r., kiedy to została również przedstawiona oferta najmu pojazdu zastępczego przez pozwanego. Z przedłożonego do akt niniejszej sprawy formularza zgłoszenia szkody oraz kierowanej do poszkodowanego wiadomości – e-mail z dnia 18.05.2022 r. zawierającej ponowienie informacji o możliwości najmu pojazdu zastępczego u podmiotów współpracujących z pozwanym na preferencyjnych warunkach, wprost wynika stawka za najem pojazdu w segmencie D, nadto zostały w nim wymienione nazwy wypożyczali o ogólnopolskim zasięgu działania współpracujące z pozwanym i gwarantujące bezgotówkowy najem samochodu za w/w stawkę. Poszkodowany został przy tym poinformowany o możliwości negocjacji warunków najmu, gdyby warunki przedstawione przez wybraną wypożyczalnię mu nie odpowiadały. W świetle powyższego nic nie stało na przeszkodzie, aby poszkodowany podjął kontakt z pozwanym i porównał jego ofertę z tą przedstawioną przez powoda. Nie budzi przy tym wątpliwości, że konkretna oferta dla poszkodowanego mogła zostać przedstawiona dopiero po nawiązaniu przez niego kontaktu z wypożyczalnią współpracującą z pozwanym. W tym miejscu zaznaczyć należy, że w chwili podpisywania umowy najmu pojazdu zastępczego poszkodowany z reguły nie zna okresu, przez który pojazd ten będzie użytkował, zależy to bowiem od czasu naprawy pojazdu uszkodzonego, bądź daty wydania decyzji o wypłacie świadczenia. W świetle powyższego nie sposób przyjąć ,,że umowa najmu jest zawierana na z góry określony czas, w którym nie może zostać rozwiązana”. W rozpoznawanej sprawie brak jest przy tym jakiegokolwiek dokumentu (w szczególności regulaminu), z treści którego wynikałoby, że zawarta z powodem umowa najmu pojazdu zastępczego, nie mogła zostać „bezkosztowo” rozwiązana. W konsekwencji nie istniały żadne przeszkody, aby po zapoznaniu się z warunkami pozwanego, poszkodowany rozwiązał umowę z powodem, czy też odstąpił od niej.

W przedmiotowym stanie faktycznym, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, trudno zatem uznać, że koszty powstałe tytułem najmu pojazdu zastępczego, objęte wystawioną przez powoda fakturą VAT, były celowe i ekonomicznie uzasadnione w pełnym zakresie, skoro poszkodowany , pomimo poinformowania przez ubezpieczyciela przy zgłoszeniu szkody, że ma prawo wynająć pojazd zastępczy za pośrednictwem współpracujących z ubezpieczycielem wypożyczalni pojazdów i stosowanych przez nie stawkach, zdecydował się skorzystać z usług innego podmiotu, który oferował stawkę dla samochodów segmentu D na poziomie wyższym, od przedstawionej poszkodowanemu przez pozwanego propozycji (160 zł/brutto względem 137,76 zł/brutto). Powyższe wskazuje ponad wszelką wątpliwość, że w tym zakresie poszkodowany nie współdziałał z pozwanym, aby zminimalizować rozmiary szkody, choć do powyższego obligowała go treść art. 354 § 2 k.c. Naruszenie tej zasady skutkuje uznaniem, że wierzyciel przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody, co uzasadnia wówczas zmniejszenie zakresu obowiązku jej naprawienia stosownie do treści art. 362 k.c. Nie budzi przy tym wątpliwości, że ciężar dowodu, iż objęte fakturą koszty wynajmu pojazdu zastępczego były celowe i ekonomicznie uzasadnione spoczywał na powodzie (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.), któremu to ciężarowi dowodowemu strona powodowa nie sprostała. Oczywistym jest więc również, że sam fakt, iż stawka dobowa przyjęta przez powoda mieści się w granicach stawek rynkowych, jest niewystarczający do uznania roszczenia za uzasadnione w pełnej wysokości. Doświadczenie życiowe wskazuje bowiem, że jeżeli dany podmiot (w tym przypadku ubezpieczyciel) dysponuje umowami z firmami wynajmującymi pojazdy, to w ramach tych umów negocjuje stawki korzystniejsze, niż gdyby było to wynajęcie przez osobę indywidulaną. Stąd tak istotna jest współpraca obu stron umowy ubezpieczenia w celu minimalizacji kosztów odszkodowawczych.

W świetle powyższego Sąd nie znalazł żadnych dostatecznych argumentów, aby uznać za spełniony obowiązek poszkodowanego w zakresie minimalizacji rozmiarów szkody, wobec działań podejmowanych przez powoda w toku likwidacji szkody. W rzeczywistości inicjatywa w/w - jako cesjonariusza, sprowadzała się do poinformowania pozwanego o wynajmie pojazdu zastępczego przez poszkodowanego u powoda i dokonanej cesji wierzytelności. Równocześnie trudno oczekiwać od przedsiębiorcy- jakim jest powód, czerpiącego zysk z najmu pojazdu zastępczego, aby czynił starania mające doprowadzić do wyboru przez poszkodowanego oferty ubezpieczyciela, co oznaczałoby dla niego utratę spodziewanego dochodu. Zgromadzony materiał dowodowy nie wykazał, aby po stronie poszkodowanego istniało realne zainteresowanie najmem pojazdu zastępczego u pozwanego TU. Tym samym nie sposób mówić o konieczności przedstawienia szczegółowych warunków najmu w podmiotach partnerskich celem umożliwienia poszkodowanemu ich porównania i racjonalnej oceny zasadności korzystania z najmu pojazdu zastępczego u dotychczasowego podmiotu na płaszczyźnie przedmiotowej sprawy. Analiza zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności przedłożonej dokumentacji, prowadziły do konkluzji, że powód nie sprostał spoczywającemu na nim w tym zakresie ciężarowi dowodowemu, w szczególności nie wykazał, aby po stronie poszkodowanego istniała rzeczywista wola skorzystania z propozycji pozwanego.

Mając na względzie przedstawione argumenty Sąd uznał, że w odniesieniu do szkody komunikacyjnej z dnia 5 maja 2022 r., nie został udowodniony fakt istnienia obiektywnych i racjonalnych przesłanek uniemożliwiających skorzystanie z oferty najmu pojazdu zastępczego za pośrednictwem pozwanego. Tym samym wybór przez poszkodowanego opcji najmu samochodu u powoda, przy jednoczesnym zignorowaniu faktu, że tego typu wydatek nie będzie automatycznie pokryty przez podmiot likwidujący szkodę, a stosowana przez powoda stawka dobowa najmu wykracza ponad akceptowaną przez pozwanego stawkę, nie mógł prowadzić do konkluzji, że wydatki związane z koniecznością najmu w części wykraczającej ponad proponowaną przez zakład ubezpieczeń stawkę, były uzasadnione. Sąd miał przy tym na względzie, że w dniu zawarcia umowy z powodem tj. w dniu 5 maja 2022 r., a przed zgłoszeniem szkody ubezpieczycielowi, poszkodowany nie mógł posiadać jakichkolwiek informacji odnośnie oferty ubezpieczyciela w zakresie najmu pojazdu zastępczego, bowiem została ona przedstawiona dopiero w dniu 12 maja 2022 r. Powyższe stanowiło jednak bezpośrednią konsekwencję nieuzasadnionej zwłoki w zgłoszeniu szkody pozwanemu przez poszkodowanego, co miało miejsce w dniu 12 maja 2022 r., a więc dopiero po siedmiu dniach od wystąpienia zdarzenia szkodowego. Z tych względów Sąd uznał za słuszne zastosowanie przez pozwanego - w stosunku do pierwszych 5 dni najmu (tj. w okresie od 5.05.2022 r. do 10.05.2022 r.) - stawki przyjętej przez powoda w fakturze VAT – tj. 160 zł/brutto, mając na względzie iż pozwany nie kwestionował rynkowości zastosowanej przez powoda stawki dobowej najmu, w pozostałym zaś okresie najmu - stawki akceptowanej przez ubezpieczyciela tj. 137,76 zł/brutto za dobę. W ocenie Sądu nic nie stało na przeszkodzie, aby poszkodowany podjął kontakt z pozwanym i porównał jego ofertę z tą przedstawioną przez powoda. Nie budzi przy tym wątpliwości, że konkretna oferta dla poszkodowanego mogła zostać przedstawiona dopiero po nawiązaniu przez niego kontaktu z wypożyczalnią współpracującą z pozwanym. Równocześnie wskazać należy, że poszkodowany skorzystał z oferty powoda, nie tylko nie podejmując kontaktu z ubezpieczycielem sprawcy, ale również nie dokonując jakiegokolwiek rozeznania na rynku. W ocenie Sądu, w przedmiotowym stanie faktycznym, w świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, trudno zatem uznać, iż koszty powstałe tytułem najmu pojazdu zastępczego, objęte wystawioną przez powoda fakturą VAT, były celowe i ekonomicznie uzasadnione, skoro poszkodowany , pomimo poinformowania przez ubezpieczyciela przy zgłoszeniu szkody, że ma prawo wynająć pojazd zastępczy za pośrednictwem współpracujących z ubezpieczycielem wypożyczalni pojazdów i stosowanych przez nie stawkach, zdecydował się skorzystać z usług innego podmiotu, który oferował stawkę dla samochodów segmentu D na poziomie wyższym, od przedstawionej poszkodowanemu przez pozwanego propozycji. Powyższe implikuje jednoznaczną konstatację, iż poszkodowany nie współdziałał z pozwanym, aby zminimalizować rozmiar szkody, choć do powyższego obligowała go treść art. 34 § 2 k.c. Naruszenie tej zasady skutkuje uznaniem, że wierzyciel przyczynił się do zwiększenia rozmiarów szkody, co uzasadnia wówczas zmniejszenie zakresu obowiązku jej naprawienia stosownie do treści art. 362 k.c.

Z powyższych względów przyjąć należało stawkę najmu akceptowaną przez ubezpieczyciela tj. 137,76 zł/brutto za dobę, nie zaś stawkę z faktury VAT przedłożonej przez powoda, za wyjątkiem pierwszych 5 dni najmu (tj. od 5 maja 2022 r. do 10 maja 2022 r.) w stosunku do których Sąd uznał za uzasadnione zastosowanie stawki przyjętej przez powoda w fakturze VAT tj. 160 zł/brutto.

Mając na względzie powyższe oraz fakt, iż wypłacone w toku postępowania likwidacyjnego odszkodowanie w zakresie zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego w kwocie 4657,27 zł [ (5x 160 zł) + (28 x137,76 zł) oraz z tytułu zwrotu kosztów parkowania pojazdu w kwocie 1623,60 zł [33 x 49,20 zł] - mając na względzie, iż stawka dobowa parkowania pojazdu nie była kwestionowana przez pozwanego, wyczerpywało wysokość odszkodowania należnego powodowi, z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego i parkowania pojazdu wywołanych wystąpieniem szkody z dnia 5 maja 2022 r., z tych względów powództwo w w/w wskazanym zakresie podlegało oddaleniu w całości, o czym orzeczono jak w punkcie II sentencji wyroku.

Na uwzględnienie zasługiwało natomiast żądanie pozwu w zakresie kwoty 1000 zł tytułem dopłaty odszkodowania za wystąpienie szkody całkowitej w pojeździe, mając na względzie, iż pozwany uznał powództwo w w/w zakresie.

Zgodnie z treścią art. 213 § 2 k.p.c. Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego uznanie powództwa jest aktem dyspozycyjności materialnej pozwanego, który za zasadne uznaje zarówno roszczenie powoda, jak i przyznaje uzasadniające je przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne, a w konsekwencji godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego żądanie pozwu (zob. wyrok SN z dnia 14 września 1983 r., III CRN 188/83, OSNC 1984, nr 4, poz. 60). Tym samym bezpośrednią konsekwencją uznania powództwa przez pozwanego jest pominięcie postępowania dowodowego i wydanie wyroku uwzględniającego powództwo.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, mając na względzie, iż uznanie powództwa przez pozwanego dotyczyło żądania pozwu w części dotyczącej kwoty 1000 zł (tytułem dopłaty odszkodowania za wystąpienie szkody całkowitej w pojeździe ), a nadto nie było ono w ocenie Sądu sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego, jak również nie miało na celu obejścia prawa (bowiem wskazane przez stronę powodową okoliczności faktyczne, znajdują uzasadnienie w treści załączonych do pozwu dokumentów), tym samym przesądziło zarówno o odpowiedzialności pozwanego względem powoda, jak również o wysokości dochodzonego przez niego roszczenia, a co za tym idzie wydaniu przez Sąd orzeczenia uwzględniającego żądanie pozwu w tym zakresie.

Mając na względzie powyższe, na podstawie wyżej powołanych przepisów Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1000 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 czerwca 2022 r. do dnia zapłaty.

W przedmiocie odsetek orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 359 § 1 k.c., zgodnie z którymi jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, choćby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Istotne jest więc ustalenie momentu, w którym dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia. Termin spełnienia świadczenia przez dłużnika, którym jest zakład ubezpieczeń, w ramach ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, oznaczony jest w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, według którego zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. Jedynie w przypadku gdy wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe (ust. 2). W tym miejscu wskazać należy, iż spełnienie świadczenia w terminie późniejszym może być usprawiedliwione jedynie wówczas, gdy ubezpieczyciel powoła się na istnienie przeszkód w postaci niemożliwości wyjaśnienia okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności albo wysokości świadczenia, pomimo działań podejmowanych ze szczególną starannością. Ubezpieczyciel jako profesjonalista korzystający z wykwalifikowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli do aktywnego i samodzielnego wyjaśnienia zarówno okoliczności wypadku jak i wysokości szkody. Nie może tego obowiązku przerzucać na inne osoby, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie może wyczekiwać biernie na czynności poszkodowanego (np. na ewentualne odwołanie), a tym bardziej na rozstrzygnięcie sprawy przez sąd. Taka postawa naraża ubezpieczyciela na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę, których skutkiem są odsetki należne uprawnionemu do odszkodowania /tak też Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 18.11.2009r., II CSK 257/09, Lex Nr 551104/. Ciężar udowodnienia zaistnienia przesłanek z art. 14 ust. 2 w/w ustawy, spoczywa na ubezpieczycielu.

Mając na względzie powyższe oraz fakt, iż w dacie wydania decyzji o zakwalifikowaniu szkody w pojeździe marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...) jako całkowitej i wysokości przyznanego poszkodowanemu odszkodowania, tj. dnia 2 czerwca 2022 r., strona pozwana znała wszystkie okoliczności sprawy i mogła spełnić roszczenie powoda, w ocenie Sądu za zasadne uznać należało zasądzenie odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia następnego po wydaniu przedmiotowej decyzji, tj. od dnia 3 czerwca 2022 r., o czym orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

W przedmiocie kosztów procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań, koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone, dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. Z kwoty 10 410 zł stanowiącej wartość przedmiotu sporu na rzecz powoda zasądzona została kwota 1000 zł. Wobec powyższego powód wygrał sprawę w 10%, natomiast w 90% ją przegrał. Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu (art. 100 k.p.c.), strony powinny ponieść jego koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę, a zatem powód w 90 %, zaś pozwany w 10 %. Strona powodowa poniosła koszty procesu w kwocie łącznej 4367 zł na którą to kwotę składały się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 750 zł, koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3600 zł ustalone zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2023.1935 t.j.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. Pozwany zaś poniósł koszty procesu w kwocie 3617 zł na którą to kwotę składały się koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3600 zł ustalone zgodnie z § 2 pkt 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U.2023.1935 t.j.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł. W świetle powyższego powoda winny obciążać koszty procesu w kwocie 7185,60 zł (7984 zł x 90%), zaś pozwanego w kwocie 798,40 zł (7984 zł x 10%), skoro powód poniósł koszty procesu w kwocie łącznej 4367 zł, Sąd zasądził o powoda na rzecz pozwanego kwotę 2818,60 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od daty uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty, o czym orzeczono, jak w punkcie III sentencji wyroku.

sędzia Ewa Włoch-Tutak

z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron

sędzia Ewa Włoch-Tutak