Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Kozienicach

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 listopada 2023r. powód Spółdzielnia Mieszkaniowa w K. wniosła o zasądzenie od pozwanego P. K. kwoty 4100,11 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot szczegółowo wskazanych oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że pozwany dysponuje spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego (...) w K.. Pozwany zaległa z tytułu opłat eksploatacyjnych/ pozew k 4-7/.

Nakazem zapłaty z dnia 20 listopada 2023r. orzeczono zgodnie z pozew /Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym k 22/.

Od powyższego orzeczenia pozwany w dniu 27 lutego 2024r. wniósł sprzeciw wnosząc o oddalenie powództwa wskazując, iż jest współwłaścicielem mieszkania, z którego nie korzysta i nie ma możliwości korzystać albowiem po śmierci drugiego współwłaściciela – brata, jego córki przejęły lokal wraz z kluczami. Wskazał, iż również one powinny partycypować w kosztach utrzymania mieszkania / sprzeciw k 30-31/.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał dotychczas zawarte stanowisko. W piśmie tym wskazano, iż powódka nie dysponuje dokumentem potwierdzającym nabycia praw do spadku po drugim współwłaścicielu nieruchomości – A. K., zaś używanie lokalu nie stanowi koniecznego warunku nakładającego na pozwanego obowiązku ponoszenia opłat / pismo procesowe k 49-51/.

Na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2024r strony podtrzymały dotychczas zawarte stanowisko / protokół rozprawy k 61/.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. K. jest współwłaściciel do ½ części spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nr (...) położonego przy ul. (...) w K.. Przedmiotowy lokal należał do rodziców pozwanego małżonków P. i H. K., którzy nie żyją. P. K. i H. K. mieli dwóch synów: P. K. i A. K.. Spadek po P. K., będącym w chwili śmierci wdowcem nabyli synowie P. K. oraz A. K. w częściach równych. Postępowanie spadkowe po H. K. nie toczyło się. Spadkobiercami po A. K. zmarłym w dniu 26 sierpnia 2018 roku są jego córki K. i K. K.. Postępowanie spadkowego po A. K. nie toczyło się (dowód: okoliczności niesporne, przydział lokalu k 55, akt notarialny k. 52-54 , akt poświadczenia dziedziczenia k 56-57, kserokopia aktu zgonu k 58).

Od śmierci P. i H. K. nikt nie mieszkał w mieszkaniu nr (...) przy ul. (...) w K. (dowód: zeznania pozwanego k. 61-62). Zaległość z tytułu opłat eksploatacyjnych w Spółdzielni Mieszkaniowej w K. wynosi 4,100,11 zł. Zaległość ta dotyczy płatności w czynszu za miesiące od listopada 2022 roku do lipca 2023r. (dowód: wyliczenie zadłużenia k. 11).

Pomimo wezwania do zapłaty z dnia 8 sierpnia 2023rr. P. K. nie uiścił zaległości/ okoliczność niesporna/.

Powyższy stan faktyczny nie był sporny pomiędzy stronami. Przedmiotowe okoliczności Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach oraz na podstawie dowodu z zeznań pozwanego. Dowody te nie były kwestionowane.

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

W świetle zakreślonej podstawy faktycznej powództwa nie powinno budzić zastrzeżeń stwierdzenie, iż podstawę prawną żądania pozwu stanowi przepis art. 4 ust. 4 ¹ ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1222 j.t. ze zm.), zgodnie z którym, właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu. Obowiązki te wykonują przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5 . W związku z tym, tak jak członkowie spółdzielni, są oni obowiązani wnosić opłaty na pokrycie kosztów zgodnie z postanowieniami statutu (art. 4 ust. 1 ustawy). Kwestią kluczową jest ustalenie (wobec nie kwestionowania przez pozwanego wysokości zadłużenia w spółdzielni), czy pozwany ponosi odpowiedzialność za zadłużenie powstałe z tytułu opłat eksploatacyjnych, przypadających na lokal wyłącznie w zakresie przysyłającego mu udziału czy jak wskazuje powódka odpowiedzialność współwłaścicieli ma charakter solidarny, co zaś przesądzać miałoby o tym, że powódka może dochodzić w tym postępowaniu od pozwanego całej kwoty zadłużenia (zgodnie z art. 366 § 1 k.c.). Zgodnie z art. 369 k.c., zobowiązanie jest solidarne, jeżeli to wynika z ustawy lub z czynności prawnej. Treści cytowanego wyżej przepisu przekonuje, iż zobowiązanie solidarne wymaga szczególnego tytułu, bowiem dla jego zaistnienia nie jest wystarczająca sama tylko wspólnota celu powiązań między dłużnikami lub wierzycielami. Więź tego rodzaju musi być wynikiem nadania zobowiązaniu charakteru solidarnego przez przepis ustawy lub czynność prawną [por. E. G., P. M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 7, W. 2016].

Nie powinno budzić zastrzeżeń stwierdzenie, że solidarna odpowiedzialność pozwanych za długi powstałe w związku z nieuiszczonymi opłatami eksploatacyjnymi przypadającymi na sporny lokal mieszkalny ma swe umocowanie w ustawie, tj. w art. 4 ust. 4 ¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Należało zatem rozważyć, czy ewentualna odpowiedzialność solidarna z tego tytułu wynika z jakiegokolwiek przepisu, czy to kodeksu cywilnego czy przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Ustawodawca regulując w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych obowiązek po stronie osób którym przysługuje własność lokalu ponoszenia opłat eksploatacyjnych związanych z tymże lokalem, nie zastrzegł, by odpowiedzialność tych osób miała charakter solidarny. Takowa została wprost przewidziana wyłącznie w stosunku do osób pełnoletnich stale zamieszkujących w lokalu i osób faktycznie korzystających z lokalu. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 6 omawianej ustawy, za opłaty, o których mowa w ust. 1-2 i 4, odpowiadają solidarnie z członkami spółdzielni, właścicielami lokali niebędącymi członkami spółdzielni lub osobami niebędącymi członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, osoby pełnoletnie stale z nimi zamieszkujące w lokalu, z wyjątkiem pełnoletnich zstępnych pozostających na ich utrzymaniu, a także osoby faktycznie korzystające z lokalu. Pozwane do żadnej z tych kategorii podmiotów nie należą, zatem ich solidarna odpowiedzialność nie może wynikać z tej regulacji ustawowej.

Odpowiedzialności tej nie sposób wywodzić także z żadnego z przepisów kodeksu cywilnego, w tym art. 370 k.c. stanowiącego, że jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej. Przepis ten dotyczy solidarności dłużników w przypadku nawiązania przez kilku współwłaścicieli stosunku zobowiązaniowego, dotyczącego ich wspólnego mienia. Tymczasem obowiązek pozwanych wywodzi się wprost z regulacji ustawowej - art. 4 ust. 4 ¹ ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Dalej należy zauważyć, iż świadczenie pieniężne pozwanych nie jest świadczeniem niepodzielnym, dlatego nie sposób w żadnym razie solidarnej odpowiedzialności pozwanych wywodzić z art. 380 § 1 k.c. W niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania także art. 380 § 2 k.c. stanowiący, iż w braku odmiennej umowy dłużnicy zobowiązani do świadczenia podzielnego są odpowiedzialni za jego spełnienie solidarnie, jeżeli wzajemne świadczenie wierzyciela jest niepodzielne. Warunkiem koniecznym zastosowania wprowadzonej na kanwie tego przepisu konstrukcji solidarności dłużników jest to, aby źródłem stosunku zobowiązaniowego była umowa wzajemna w rozumieniu art. 487 § 2 k.c. [por. A. K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania - część ogólna, wyd. II, LEX 2014; J. C. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. II, LexisNexis 2014; J. G. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania, LexisNexis 2013; G. B. (red.), Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom I-II, wyd. X, LexisNexis 2011]. Tymczasem stron nie łączyła żadna umowa wzajemna odnośnie płatności, dochodzonych w niniejszej sprawie, gdyż jak już wyżej wskazano, źródłem obowiązku pozwanych są przepisy ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Jednocześnie solidarnej odpowiedzialności pozwanego z pozostałymi współwłaścicielami nie sposób wywodzić z art. 1034 § 1 k.c., w myśl którego, do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Jeżeli jeden ze spadkobierców spełnił świadczenie, może on żądać zwrotu od pozostałych spadkobierców w częściach, które odpowiadają wielkości ich udziałów. Z jednoznacznego brzmienia komentowanego przepisu wynika, że mowa jest w nim o solidarnej odpowiedzialności spadkobierców do czasu działu spadku wyłącznie za „długi spadkowe”. Jak trafnie zauważono w literaturze, istnieją trzy grupy zobowiązań spadkowych. W związku z tym przez długi spadkowe należy rozumieć:

I. zobowiązania spadkodawcy - obowiązki zmarłego istniejące na dzień otwarcia spadku, tj. długi które istniały na dzień śmierci spadkodawcy i w tym dniu przeszły na spadkobierców [art. 922 § 1 k.c.], a także obowiązki spadkobiercy, które za życia spadkodawcy nie istniały, a powstały w osobie spadkodawcy, w tym do pokrycia kosztów pogrzebu spadkodawcy, kosztów postępowania spadkowego, kosztów zarządu spadku nie objętego, wynagrodzenia wykonawcy itd. [art. 922 § 3 k.c.];

II. obowiązek zaspokojenia roszczeń osób uprawnionych do zachowku [art. 922 § 3 k.c.];

III. obowiązek wykonania zapisów i poleceń [art. 922 § 3 k.c.], w tym także wydania przedmiotów urządzenia domowego [art. 939 k.c.] (tak J. Gwiazdomorski, Prawo spadkowe w zarysie, Wydanie V, PWN, Warszawa, 1990 r., s. 193-194).

Dochodzone w tym postępowaniu należności obejmują okres już po śmierci spadkodawców, a jednocześnie nie stanowią żadnego z zobowiązań spadkowych zaliczonych do grupy II. lub III., to nie stanowią one długów spadkowych w rozumieniu art. 1034 k.c., za które odpowiedzialność solidarną ponosiłaby pozwany.

Tym samym odpowiedzialność solidarna pozwanego z pozostałymi współwłaścicielami nie została wykazana.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał za zasadne orzeczenie od pozwanego na rzecz powódki jedynie połowy żądanej pozwem kwoty, mając na uwadze, iż pozwany jest wpsółwłaśicicelm lokalu w ½ części, o czym orzeczono w pkt I wyroku. Jednocześnie na skutek omyłki Sąd nie orzekł o oddaleniu powództwa pozostałej części.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c.

O kosztach Sądowych orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. Koszty procesu, które poniósł powód wyniosły 417 zł (opłata sądowa 400 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł. Mając na uwadze, iż powód wygrał sprawę w 50 %, należało orzec jak w pkt II wyroku.

sędzia Ewa Włoch-Tutak

z. odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.

sędzia Ewa Włoch-Tutak