Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 72/24 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Kozienicach z 2024-05-21

Sygn. akt I C 72/24 upr.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 3 grudnia 2010 r. wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G., wniósł o zasądzenie od pozwanego R. W. kwoty 4351,69 zł, tytułem zapłaty wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP liczonymi od dnia 3 grudnia 2010 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powołał się na zawartą przez pozwanego w dniu 8 sierpnia 2008r. umowę pożyczki odnawialnej w ramach tzw. umowy o linię pożyczkową na podstawie której pozwany uzyskał uprawnienie do wielokrotnego zadłużania się w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym do kwoty 3000 zł, zobowiązując się równocześnie do dokonywania comiesięcznych spłat zaciągniętej pożyczki w wysokości określonej umową. Wobec niewywiązania się przez pozwanego z przyjętego na siebie w ramach przedmiotowej umowy zobowiązania, cała kwota należności głównej stała się wymagalna wraz z kwotą odsetek za opóźnienie. Na wysokość dochodzonego przez stronę powodową roszczenia w kwocie 4351,69 zł, składają się obok należności głównej w wysokości 3000 zł – tytułem niespłaconej kwoty wykorzystanego limitu kredytowego, odsetki karne wynikające z zaległości w spłacie rat pożyczki oraz odsetki naliczone od kwoty całego niespłaconego kapitału pożyczki od dnia następującego po dniu wymagalności naliczane zgodnie z treścią umowy, wynoszące na dzień wniesienia pozwu 1351,69 zł /pozew – k. 3-4v/.

Nakazem zapłaty z dnia 13 grudnia 2010 r. wydanym w postępowaniu upominawczym w sprawie sygn. akt XVI Nc-e 608819/10 Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie XVI Wydział Cywilny, orzekł zgodnie z żądaniem pozwu /nakaz zapłaty z dn. 13.12.2010 r. – k. 5/.

W dniu 19 lipca 2023 r. pozwany reprezentowany przez pełnomocnika profesjonalnego w osobie adwokata, wniósł o prawidłowe doręczenie pozwanemu odpisu pozwu oraz odpisu nakazu zapłaty z dnia 13 grudnia 2010 r., wskazując iż począwszy od 2000 r. do 2020 r. na stałe mieszkał i pracował poza granicami kraju – w latach 2000-2012 w Belgii, zaś począwszy od 2012 r. do 2020 r. w Anglii. Równocześnie zgłosił żądnie ewentualne przywrócenia terminu do wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty; uchylenia klauzuli wykonalności nadanej przedmiotowemu nakazowi zapłaty oraz udzielenie zabezpieczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Bielsku-Białej w sprawie Km 1017/22 z wniosku (...) Sp. z o.o. przeciwko pozwanemu /pismo z dnia 19.07.2023 r. – k. 11-14 v/.

Na podstawie zarządzenia referendarza sądowego z dnia 24 lipca 2023 r. odpis nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu, został przesłany na prawidłowy określony adres pełnomocnika pozwanego /zarządzenie – k. 44/.

Odpis nakazu zapłaty z dnia 13 grudnia 2010 r. został doręczony pełnomocnikowi pozwanego w dniu 31 lipca 2023 r. /epo – k. 45v/

W dniu 7 sierpnia 2023 r. pozwany wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty domagając się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia na jego rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie zakwestionował powództwo tak co do zasady, jak i co do wysokości, jako nieudowodnione i przedwczesne, podnosząc równocześnie zarzut braku istnienia legitymacji procesowej czynnej po stronie powoda oraz przedawnienia roszczenia dochodzonego przez powoda. Argumentując zakwestionował fakt zawarcia umowy z której powód wywodzi przedmiotowe roszczenie o zapłatę, podnosząc równocześnie zarzut braku zasadności roszczenia dochodzonego przez powoda we wskazanej w pozwie wysokości, jako w znacznym stopniu zawyżonego, w tym w zakresie sposobu naliczenia odsetek, jak i przyjętej w umowie pożyczki prowizji, jako rażąco niewspółmiernej i niezgodnej z zasadami współżycia społecznego stanowiącej klauzule abuzywne, a co za tym idzie bezzasadności roszczenia dochodzonego przez powoda w tym zakresie, zarzucając równocześnie, że postanowienia umowy nie zostały z nim uzgodnione indywidualnie. /sprzeciw od nakazu zapłaty – k. 47-49, koperta – k. 51v/

Wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu od nakazu zapłaty z dnia 13 grudnia 2010 r. przez pozwanego i utarty mocy nakazu zapłaty w całości, postanowieniem z dnia 16 sierpnia 2023 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny przekazał rozpoznanie sprawy niniejszej Sądowi Rejonowemu w Kozienicach, jako miejscowo i rzeczowo właściwemu /postanowienie z dn. 16.08.2022 r. – k. 82v/.

Po ostatecznym sprecyzowaniu żądania pozwu, powód ograniczył powództwo do kwoty 3568,15 zł (w tym kwoty 3000 zł - tytułem należności głównej oraz kwoty 568,15 zł (kwota skapitalizowana) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności kredytu lombardowego w stosunku rocznym – od dnia 19 lipca 2023 r. do dnia zapłaty) oraz kosztami procesu i kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych, cofając pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia w pozostałym zakresie. Równocześnie wniósł o rozpoznanie sprawy niniejszej z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym oraz zawiadomienie o toczącym się procesie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. celem wstąpienia do sprawy w charakterze powoda na podstawie art. 196§ 1 k.p.c., wyrażając jednocześnie zgodę na wstąpienie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. do sprawy niniejszej w charakterze powoda /odpowiedź na sprzeciw- k. 102-106/.

Postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2024 r. Sąd oddalił wniosek pełnomocnika powoda o zawiadomienie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. o toczącym się postępowaniu na podstawie art. 196§ 1 k.p.c. /k. 137/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 7 sierpnia 2008 roku R. W. złożył do pozwanej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. deklarację członkowską nr (...), zobowiązując się do przestrzegania przepisów obowiązującego statutu i regulaminu oraz do opłacenia wpisowego w kwocie 2 zł, wniesienia udziału w liczbie 1, wpłacenia w terminie 6 miesięcy wkładu członkowskiego w wysokości 1 zł, a także zgodnie z § 10 pkt 3 statutu (...), zadeklarował comiesięczne wpłaty na Indywidualne Konto Spółdzielcze (IKS) w wysokości 15,00 zł. /deklaracja członkowska- k. 82/

Statut Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. przewidywał obowiązek posiadania przez każdego członka Kasy rachunku systematycznego oszczędzania i gromadzenia na nim co miesiąc oszczędności w zadeklarowanej wysokości zgodnie z Regulaminem Indywidualnych Kont Spółdzielczych. /statut pozwanego - k. 89-90v/

W dniu 8 sierpnia 2008 r. pomiędzy Krajową Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową z siedzibą w S. a R. W., zawarta została umowa o kartę płatniczą VISA /umowa o kartę płatniczą z dnia 8.08.2008 r. – k. 70/.

W ramach przedmiotowej umowy wydawca- Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo -Kredytowa z siedzibą w S. zobowiązała się do rozliczania operacji dokonanych przy użyciu karty VISA wydanej posiadaczowi karty – R. W., a posiadacz karty – R. W. do zapłaty kwot operacji wraz z należnymi wydawcy kwotami opłat i prowizji. /§1 umowy – k. 70/.

W § 3 umowy zastrzeżono, iż operacje dokonane przy użyciu karty mogą być dokonywane do wysokości środków dostępnych na rachunku z uwzględnieniem ustalonych limitów: limitu dziennego w kwocie 2000 zł i limitu dziennego wypłat gotówkowych w kwocie 1000 zł. /§ 3 umowy – k. 70 /

W dniu 8 sierpnia 2008 r. pomiędzy Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo-Kredytową im. F. S. z siedziba w G. a R. W. została zawarta umowa o preferencyjną linię pożyczkową L. (...)/ (...). Na warunkach określonych w umowie o preferencyjną linię pożyczkową oraz regulaminie preferencyjnej linii pożyczkowej (...), Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo - Kredytowa z siedzibą w S. udzieliła R. W. jako pożyczkobiorcy, prawa do wielokrotnego zadłużania się w ciężar rachunku do kwoty 3000 zł, zwanej limitem. /umowa o preferencyjną linię pożyczkową – L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. – k. 71 – 73, regulamin preferencyjnej linii pożyczkowej Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo -Kredytowej – k. 74-75, deklaracja członkowska – k. 82/

Przedmiotowa umowa została zawarta na okres 30 lat. / pkt 2 umowy o preferencyjną linię pożyczkową – L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. – k. 71/.

Oprocentowanie pożyczki zostało określone jako zmienne – ustalone przez Zarząd (...) i na dzień zawarcia przedmiotowej umowy wynosiło 18 % w skali roku. / pkt 4 umowy o preferencyjną linię pożyczkową – L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. – k. 71, uchwała Nr 12 z dn. 25.03.2009 r. – k. 78-78v, uchwała Nr 4 z dn. 12.05.2009 r. – k. 79/.

Przyznany limit kredytowy w wysokości 3000 zł składał się z części oprocentowanej i nieoprocentowanej, przy czym część nieoprocentowana wynosiła 500 zł / pkt 6 umowy o preferencyjną linię pożyczkową – L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. – k. 71v/.

Minimalna liczba transakcji bezgotówkowych, których dokonanie przez pożyczkobiorcę warunkowało niepobieranie opłaty dodatkowej, została określona na 3 /pkt 13 umowy o preferencyjną linię pożyczkową – L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. – k. 71v /.

W przypadku braku wykonania w danym miesiącu rozliczeniowym określonej liczby operacji bezgotówkowych i/lub kwota tych transakcji w danym miesiącu będzie niższa niż 250 zł od wykorzystanej nieoprocentowanej części limitu, w ostatnim dniu miesiąca pobierana była opłata dodatkowa w wysokości określonej tabelą opłat i prowizji, wynoszącej na dzień zawarcia umowy 7,50 zł / pkt 8 umowy o preferencyjną linię pożyczkową – L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. – k. 71v, uchwała Nr 3 z dn. 9.02.2010 r. – k. 91-92v/.

W ramach przedmiotowej umowy R. W. zobowiązany był do spłaty zadłużenia w postaci comiesięcznych wpłat na rachunek w wysokości nie mniejszej niż 5% kwoty wykorzystanej w ramach przyznanego limitu, zaś w przypadkach określonych w punkcie 8 umowy, powiększonej o opłatę dodatkową. Wpłata miała zostać dokonana najpóźniej w ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca / pkt 16 umowy o preferencyjną linię pożyczkową – L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. – k. 71v /.

Przekroczenie przyznanego limitu, bądź niespłacenie zadłużenia w terminie, skutkowało powstaniem w dniu następnym zadłużenia przeterminowanego i naliczeniem odsetek od zadłużenia przeterminowanego, których wysokość ustalana była w drodze uchwały przez Zarząd (...), z tym zastrzeżeniem, że nie mogła ona przekroczyć wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie / pkt 19 i 20 umowy o preferencyjną linię pożyczkową – L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. – k. 71v /.

W punkcie 23 umowy Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. zastrzegła sobie prawo wypowiedzenia umowy z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, ze skutkiem na koniec miesiąca kalendarzowego i postawienia pożyczki wraz z odsetkami i opłatami w stan natychmiastowej wymagalności, w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielenia pożyczki nie zostały dotrzymane, jak również w przypadku zwłoki z zapłatą dwóch pełnych wpłat, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty zaległych rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy / pkt 23 umowy o preferencyjną linię pożyczkową – L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. – k. 71v /

Wobec braku terminowej spłaty zobowiązania przez R. W., pismem datowanym na dzień 14 maja 2010 r. Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo -Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. wystosowała do w/w – R. W. ostateczne wezwanie do zapłaty zadłużenia wynoszącego na dzień 14 maja 2010 r. 2760,56 zł, w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od daty doręczenia niniejszego wezwania /ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 80, potwierdzenie nadania – k. 81/.

Pismem datowanym na dzień 6 września 2010 r. Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo -Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. dokonała wypowiedzenia umowy (...) Nr (...) z dnia 08.08.2008 r. R. W., wzywając równocześnie w/w do spłaty zadłużenia wynoszącego na dzień 6 września 2010 r. 3493,79 zł w terminie maksymalnie 30 dni – od daty doręczenia niniejszego wezwania, wskazując równocześnie iż z upływem 30 dni od dnia doręczenia niniejszego wypowiedzenia, cała niespłacona część zadłużenia wraz z należnymi odsetkami zostanie postawiona w stan natychmiastowej wymagalności. Uregulowanie należności wraz z odsetkami w terminie maksymalnie 30 dni od dnia doręczenia niniejszego pisma, miało skutkować cofnięciem wypowiedzenia umowy i powrotem do pierwotnego planu spłaty. / wypowiedzenie umowy – k. 76, potwierdzenie nadania- k. 77, zestawienie operacji z rachunku płatniczego za okres od 08.08.2008 r. do 08.05.2019 r. – k. 86-87v/.

W dniu 29 stycznia 2015 r. pomiędzy Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo -Kredytową im. F. S. z siedzibą w G. a (...) S.a r.l. z siedzibą w Luksemburgu zawarta została umowa przelewu wierzytelności, na podstawie której Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo -Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G., scedowała na rzecz (...) S.a r.l. z siedzibą w Luksemburgu, przysługującą jej wobec R. W. wierzytelność wynikającą z umowy preferencyjnej linii pożyczkowej L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. /umowa przelewu wierzytelności z dnia 29.01.2015 r. – k. 110-113v, wykaz wierzytelności – k. 112/.

Na podstawie umowy dotyczącej obsługi wierzytelności 26B w odniesieniu do funduszu 26 z dnia 29 stycznia 2015 r., (...) S.a r.l. z siedzibą w Luksemburgu dokonał powierniczego przelewu wierzytelności przysługującej jej wobec R. W. a wynikającej z umowy preferencyjnej linii pożyczkowej L. (...)/ (...) z dnia 08.08.2008 r. na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. /umowa dotycząca obsługi wierzytelności 26B w odniesieniu do funduszu 26 z dnia 29.01.2015 r. – k. 114-116, wykaz wierzytelności – k. 116/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dowodów z dokumentów, albowiem nie budziły one wątpliwości Sądu co do swej autentyczności, nadto nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania, jak również nie zostały w ocenie Sądu przytoczone w celu obejścia prawa.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Strona powodowa swoje roszczenie wobec pozwanego wywodziła z tytułu zawartej w dniu 8 sierpnia 2008 r. umowy o preferencyjną linię pożyczkową L. (...)/ (...). Bezspornym był fakt, iż na podstawie zawartych w dniu 29 stycznia 2015 r. umów przelewu wierzytelności, Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. scedowała przysługującą jej wobec pozwanego wierzytelność wynikającą z w/w umowy, na rzecz (...) S.a r.l. z siedzibą w Luksemburgu, który następnie dokonał powierniczego przelewu przedmiotowej wierzytelności na rzecz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedziba w S.. Skuteczność w/w umów cesji wierzytelności, nie była kwestionowana przez stronę pozwaną.

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. § 2. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Mając na względzie, iż posiadanie przez strony legitymacji czynnej i biernej w procesie jest przesłanką zasadniczą - którą Sąd bierze pod uwagę z urzędu - od której istnienia uzależniona jest możliwość uwzględnienia powództwa, a jej brak, zarówno w postaci czynnej jak i biernej, prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo, w pierwszej kolejności należało się odnieść do kwestii legitymacji procesowej stron, w dalszej natomiast kolejności oceny merytorycznej zgłoszonego żądania pod względem materialno - prawnym.

Legitymacja procesowa to uprawnienie wypływające z prawa materialnego (konkretnego stosunku prawnego) do występowania z konkretnym roszczeniem przeciwko innemu konkretnemu podmiotowi, którego brak skutkuje oddaleniem powództwa. O istnieniu legitymacji procesowej, zarówno czynnej, jak i biernej, decyduje prawo materialne na podstawie wskazanego w pozwie stanu faktycznego. W odróżnieniu od zdolności sądowej i zdolności procesowej Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera definicji legalnej legitymacji procesowej. W świetle stanowiska wypracowanego przez doktrynę i orzecznictwo przyjmuje się, że legitymacja procesowa jest właściwością podmiotu, w stosunku do którego sąd może rozstrzygnąć o istnieniu albo nieistnieniu indywidualno – konkretnej normy prawnej przytoczonej w pozwie. Występujący w procesie cywilnym spór o prawo zakłada istnienie dwóch przeciwstawnych stron procesowych, z których jedna jest powodem, to jest podmiotem, który we własnym imieniu występuje do sądu z żądaniem udzielenia ochrony prawnej, a druga pozwanym, to jest podmiotem, przeciwko któremu żądanie tej ochrony jest skierowane. Aby dany podmiot mógł skutecznie występować w procesie cywilnym w charakterze strony i osiągnąć zamierzony przez siebie cel musi posiadać zdolność sądową, zdolność procesową i zdolność postulacyjną. Należy od nich odróżnić legitymację procesową opartą na przepisach prawa materialnego, która nie pozostając co prawda w związku z samym pojęciem strony procesowej, ma decydujące znaczenie dla treści rozstrzygnięcia sądowego, jakie w stosunku do stron ma być wydane. W świetle powyższego o legitymacji procesowej strony mówimy wówczas, gdy na podstawie przepisów prawa materialnego jest ona uprawniona do występowania w konkretnym postępowaniu w charakterze powoda lub pozwanego, to jest gdy z wiążącego strony procesowego stosunku prawnego wynika zarówno uprawnienie powoda do zgłoszenia konkretnego żądania, jak również obowiązek pozwanego do jego spełnienia.

Okoliczność przeniesienia przez powoda przedmiotowej wierzytelności na osobę trzecią w realiach niniejszej sprawy nie pozostawała bez wpływu na legitymację procesową powoda.

Zważyć należy, iż zgodnie z treścią art. 192 pkt 3 k.p.c. z chwilą doręczenia pozwu zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy; nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. Jak wskazuje się w orzecznictwie wykładnia językowa art. 192 pkt 3 k.p.c. jednoznacznie wskazuje, że momentem decydującym dla oceny, czy zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa objętych sporem ma lub nie ma wpływu na bieg sprawy jest chwila doręczenia odpisu pozwu. Skutkiem doręczenia pozwu jest także stabilizacja podmiotowa postępowania. Zbycie rzeczy lub prawa objętych sporem przed doręczeniem pozwu pozwanemu, pociąga za sobą brak legitymacji procesowej jednej ze stron postępowania (zbywcy). Pozbawione tego skutku jest jedynie zbycie dokonane w toku procesu, a więc od momentu doręczenia pozwu pozwanemu aż do zakończenia postępowania. Doręczenie pozwanemu odpisu pozwu wywołuje skutki procesowe i materialnoprawne. Najważniejszym skutkiem procesowym jest powstanie co do roszczenia procesowego stanu sprawy w toku, określanego, jako zawiśnięcie sporu (lis pendens) (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 3 lipca 2018 r., V ACa 309/17, L.).

W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że zbycie rzeczy lub prawa objętych sporem przed doręczeniem pozwu stronie pozwanej pociąga za sobą brak legitymacji procesowej powoda (zbywcy). Odnosząc powyższy pogląd do ustalonego stanu faktycznego wskazać należy, że do zbycia wierzytelności objętej pozwem doszło w dniu 29 stycznia 2015 r. Natomiast odpis pozwu, został doręczony pełnomocnikowi pozwanego dopiero w dniu 31 lipca 2023 r. (vide: zarządzenie – k. 44, epo- k. 45v ). Zatem w dacie skutecznego doręczenia pozwanemu odpisu pozwu wraz z odpisem nakazu zapłaty, powodowi nie przysługiwało już roszczenie wobec pozwanego, wobec uprzedniego zbycia wierzytelności dochodzonej pozwem na rzecz innego podmiotu. Zbycie rzeczy lub prawa objętych sporem przed doręczeniem pozwu stronie pozwanej pociąga za sobą – jak już wyżej wskazano - brak legitymacji procesowej jednej ze stron postępowania (zbywcy). Pozbawione tego skutku jest tylko zbycie dokonane w toku procesu, a więc od momentu doręczenia pozwu stronie pozwanej aż do zakończenia postępowania, tj. zarówno w postępowaniu przed sądem I, jak i II instancji, a także w postępowaniu kasacyjnym (vide: komentarz pod red. T. Ereciński, Kodeks postępowania cywilnego, str. 120, t. II). W świetle powyższego uznać należało, iż w dacie doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, powód nie posiadał już legitymacji czynnej do dochodzenia roszczeń wynikających z pozwu (art. 509 k.p.c.). Dotychczasowy wierzyciel przestał być stroną stosunku zobowiązaniowego na skutek utraty wierzytelności. W jego miejsce do stosunku tego, wstąpił natomiast nabywca wierzytelności, który uzyskał pozycję wierzyciela. Jak bowiem wskazuje się w orzecznictwie w wyniku przelewu w rozumieniu art. 509 k.c. przechodzi na nabywcę ogół uprawnień przysługujących dotychczasowemu wierzycielowi, który zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, jaki wiązał go z dłużnikiem. Innymi słowy, stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie, natomiast zmienia się osoba uczestnicząca w nim po stronie wierzyciela. (zob. wyrok SN z dnia 5 września 2001 r., I CKN 379/00, L.).

W orzecznictwie sądów powszechnych i Sądu Najwyższego wskazuje się co prawda, że zbycie prawa objętego sporem przed doręczeniem pozwu pozwanemu winno być traktowane tak, jak sytuacja określona w art. 196 § 1 k.p.c., zgodnie z którym jeżeli okaże się, że powództwo zostało wniesione nie przez osobę, która powinna występować w sprawie w charakterze powoda, sąd na wniosek powoda zawiadomi o toczącym się procesie osobę przez niego wskazaną (por. chociażby Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 3 lipca 2018 r. V ACa 309/17, LEX nr 2628324). Przepis ten nie mógł jednak znaleźć zastosowania w sprawie niniejszej z dwóch względów. Po pierwsze, niniejsza sprawa toczy się według przepisów o postępowaniu uproszczonym. Zgodnie z art. 505 1 pkt. 1 k.p.c. w brzmieniu obowiązującym od 1 czerwca 2017 roku przepisy niniejszego działu (dot. postępowania uproszczonego) stosuje się w sprawach należących do właściwości sądów rejonowych o roszczenia wynikające z umów, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza dwudziestu tysięcy złotych, a w sprawach o roszczenia wynikające z rękojmi, gwarancji jakości lub z niezgodności rzeczy sprzedanej konsumentowi z umową, jeżeli wartość przedmiotu umowy nie przekracza tej kwoty. W niniejszej sprawie znajduje zastosowanie art. 505 1 k.p.c. oraz przepisy kpc w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją dokonaną ustawą z 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy Kodeks Postępowania Cywilnego i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 roku, poz. 1469 ze zm.), co wynika z art. 11 ust. 1 pkt. 3 tej ustawy. Stosownie zaś do brzmienia art. 505 4 § 1 k.p.c. w postępowaniu uproszczonym zmiana powództwa jest niedopuszczalna, zaś przepisów art. 75-85 oraz art. 194-196 i art. 198 nie stosuje się. Podkreślić należy, że powód wnosił o rozpoznanie sprawy niniejszej z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym i zawiadomienie o toczącym się procesie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. celem wstąpienia do sprawy w charakterze powoda na podstawie art. 196 kpc , który to wniosek Sąd oddalił. Stosownie bowiem do brzmienia art. 505 1 § 3 k.p.c., Sąd może rozpoznać sprawę z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, jeżeli może to przyczynić się do sprawniejszego rozwiązania sporu. Wskazana regulacja, wprowadzona została do Kodeksu postępowania cywilnego na skutek nowelizacji z dniem 7 listopada 2019 roku. Umożliwia ona Sądowi pominięcie trybu uproszczonego i rozpoznanie sprawy w postępowaniu zwykłym, jeśli w ocenie Sądu, w świetle okoliczności danej sprawy, przyczyni się to do sprawniejszego rozpoznania sporu. Mając jednak na względzie, iż zastosowanie w sprawie niniejszej – jak już wyżej wskazano znajduje art. 505 1 k.p.c. oraz przepisy k.p.c. w brzmieniu obowiązującym przed nowelizacją dokonaną ustawą z 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy Kodeks Postępowania Cywilnego i niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 roku, poz. 1469 ze zm.), powyższa regulacja nie może znaleźć zastosowania w sprawie niniejszej, z tych względów wniosek powoda o rozpoznanie sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, należało uznać za całkowicie bezzasadny.

W tym miejscu zaznaczyć należy, iż nawet gdyby Sąd zdecydował o rozpoznaniu niniejszej sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu uproszczonym, przepis art. 196 k.p.c. i tak nie znalazłby zastosowania, mając na względzie iż dotyczy on legitymacji procesowej w momencie wniesienia pozwu. W niniejszej sprawie w momencie wniesienia pozwu powód – Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa im. F. S. z siedzibą w G. posiadał legitymację procesową czynną, tymczasem regulacja z art. 196 k.p.c. – jak już wyżej wskazano dotyczy powództwa wniesionego przez osobę, która już w momencie wniesienia pozwu nie powinna występować w sprawie w charakterze powoda. Z tych względów powołany przepis art. 196 k.p.c. nie mógłby mieć zatem zastosowania w sprawie niniejszej.

Zważywszy na powyższe Sąd uznając, iż powód nie wykazał, aby przysługiwała mu względem pozwanego wierzytelność dochodzona pozwem - z uwagi na zbycie wierzytelności przed doręczeniem stronie pozwanej odpisu pozwu, powództwo jako bezzasadne oddalił, o czym orzeczono jak w sentencji wyroku.

Mając jednak na względzie, iż powód skutecznie cofnął pozew wraz ze zrzeczeniem się roszczenia ponad kwotę 3568,15 zł, Sąd na zasadzie art. 203 k.p.c. w zw. z art. 355 § 1 k.p.c., postępowanie w tym zakresie umorzył, o czym orzeczono jak w punkcie II sentencji wyroku.

Zgodnie bowiem z treścią art. 203 § 1 k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Sąd co do zasady związany jest cofnięciem pozwu, przy czym z mocy art. 203 § 4 k.p.c. może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, gdy okoliczności sprawy wskazują, że czynność ta jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

Mając na względzie powyższe oraz fakt, iż z okoliczności niniejszej sprawy nie wynika, by było ono sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzało do obejścia prawa, a cofnięcie pozwu ponad kwotę 3568,15 zł, nastąpiło wraz ze zrzeczeniem się roszczenia, wobec powyższego w ocenie Sądu uznać należało, iż powód skutecznie cofnął pozew w w/w zakresie (art. 203 § 4 k.p.c. ).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art 98 k.p.c., kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 917 zł, tytułem zwrotu kosztów procesu, na którą to kwotę składają się: koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł ustalone w stawce minimalnej zgodnie z § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2023.1964 t.j.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, o czym orzeczono jak w punkcie III sentencji wyroku.

sędzia Anna Miłosz

Z. 1. odnotować,

2. odpis wyroku z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi powoda- bez pouczenia.

22.05.24r. sędzia Anna Miłosz

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Wioletta Wałęka
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Kozienicach
Data wytworzenia informacji: